3. 15-23
15. D: Kial la budhismaj monaĥoj estas titolitaj "Heshang" en Ĉinio? Kion ĝi signifas?
R: La vorto "Heŝang" devenis de la sanskrita vorto Upadhayaya (P Upajjihaya) signifanta instruiston aŭ mentoron. La vorto prononciĝas kiel “Ŭajĵaŭ” aŭ “Koŝa” en la regionoj ekcidente de Ĉinio. De tie al la Han-loĝata regiono ĝi ŝanĝiĝis en “Heŝang”. Antaŭe ĝi estis honora titolo nur por tiuj, kiuj estis kapablaj majstroj, anstataŭ al ĉiuj aliaj. Tiu titolo antaŭe ne konvenis al budhismaj monaĥoj, sed eble same taŭgis al kvalitaj budhismaj monaĥinoj. Poste oni uzas tiun vorton nur por titoli monaĥojn. Tio ne konformas al la originala signifo.
16: D: Kion signifas "Lamao"?
R: "Lamao" estas tibeta vorto kun sama signifo kiel "Heŝang". La vorto ankaŭ estas misuzita, ĉar ĝia origina signifo ne konvenis al ĉiuj, kiuj havas monaĥa vivon. Se oni diras konvene, tiuj, kiuj havas dek preceptojn, nomiĝas ŝrameneroj, kaj tiuj, kiuj havas pli superan ordinecon (upasampada) estas Bikŝuoj, kaj en la sama maniero, la titolo por virinaj ordinintoj de dek preceptoj estas ŝramanerinoj kaj por virinaj ordinintoj de la plisupera ordineco estas bikŝuinoj.
17: D: En la Han-nacieca regiono, monaĥoj kutime nomiĝas "Seng", kaj monaĥinoj "Ni". Ĉu la titoloj estas ĝustaj?
R: "Seng" estas mallongo de ĉina vorto “Senqie” (Samgo) signifanta ordenon. Samgo estas ordeno de budhismaj monaĥoj kaj monaĥinoj, kun almenaŭ kvar samgaj membroj, simile al tio, ke sola soldato ne povas formi armeon, sed estas nur militisto. Ambaŭ monaĥoj kaj monaĥinoj estas inkluzivitaj en la samgo, kaj ili estas samgaj membroj. Estas eraro distingi monaĥojn kaj monaĥinojn per la titolo de "Seng" kaj "Ni". La titolo "Ni" devenis de la sufikso de sanskrita vorto signifanta Bikŝuinon, kaj estas mallongiga ĉina vorto por budhismaj monaĥinoj per hanoj de Ĉinio. Alia komuna titolo por ili estas "Nigu".
18: Kio estas Majstro?
R: Majstro origine estas titolo de akademia grado, uzata al tiuj kun profunda scio de la Budha Darmo kaj kapableco prediki ĝin. La vorto ne estas uzata al iu alia. Estas aliaj superaj gradoj: Sutra majstro por tiuj, kiuj tute konas sutran pitakon, Vinaja majstro por tiuj, kiuj tute konas vijanan pitakon kaj abidarma majstro por tiuj, kiuj tute konas abidarman pitakon. Eĉ pli supera titolo estas la tripitaka majstro por tiuj, kiuj tute mastras la scion de ĉiuj tri pitakoj. Ambaŭ Xuanzang kaj Yijing en la Dinastio Tang estis honoritaj per la titolo.
19. D: Kio estas Vivanta Budho?
R: En Mogola kaj tibeta budhismoj, tiuj, kiuj havas eksterordinaran atingon de sia kulturado kaj kapablas reenkarniĝi (renaskiĝi) laŭ sia propra volo, estas nomata "hpbrulsku" (Tibeta) aŭ "Hobilhan" (mongola) signifantaj reenkarniĝintoj. Tamen en han-nacieca regiono ili kutime nomiĝas “Vivantaj Budhoj”. La titolo probable havas iom da rilato kun la fakto, ke la imperiestroj de Dinastio Ming prezentis la titolon "Okcidenta Budho de Granda kompatemo kaj libereco" al religia estro de Bkah-brgyud-pa skolo, la reganto de Tibeto en tiu periodo, kaj la sama titolo estis donita al Dalai per la imperiestroj de Dinastio Qing. Fakte tiaj titoloj ne havas sencojn laŭ budhisma doktrino. Krome, ne estas la titoloj kiaj “vivanta Budho” en Tibeta kaj Mongola budhismoj. Simile, la budhisma bikŝuo de nacieco Dai estas nomata de hanoj "Foye" (Budho). Tio estas erara titolo kaj ne estas uzata de homoj de nacieco Dai.
20. D: Kio estas Reĝo de la Samgo?
R: En iuj landoj kiel Tailando, oni elektis estron de la samgo nomatan Reĝo de la Samgo (Sanĝa-raja) En Srilankao, granda mentoro (Maha-nayaka) elektiĝis en ĉiu budhisma skolo kaj mentoro (Nayaka) en ĉiu provinco aŭ municipo. La Samga reĝo aŭ Gramda Mentoro (Maha-nayakas) administris la naciajn budhismajn aferojn dum Mentoro (Nayakas) administras lokajn budhismajn aferojn.
21. D: Kial budhismaj monaĥoj bezonas samgajn ordenojn?
R: Al individua monaĥo aŭ monaĥino estas necese havi komunan vivon en la samgo por lerni unu de alia kaj helpi unu al la alia. Ĝenerale, budhismo bezonas ordenojn por teni la respondecon "daŭrigi la Budhan Darmon", la Samgo ludas gravan rolon en la budhismaj aferoj, do ĝi nomiĝas unu el la tri juveloj (Tiratana).
22. D: Ĉu estas principoj kaj sistemoj en la organizoj de la samgo?
R: Estas ses principoj konataj kiel "la ses punktoj de harmonio (aŭ unueco)", kiuj estas harmonio aŭ unueco inter disciplinoj, harmonio de vidpunktoj, de profitoj, en fizikaj aktivadoj, en parolo kaj menso. Koncize dirite, la ses punktoj signifas, ke la samgo observas samajn regulojn, havas samajn vidpunktojn kiam ili lernas unu de la alia, dividas havaĵojn de la ordeno egale, helpas unu al alia en ĉiutaga vivo, reciproke admonas fari bonon kaj eviti erarojn, kaj frate amas kaj respektas unu al aliaj en aferoj de kredo. Per tiuj ses aferoj, la harmonio kaj unueco de la tuta samgo estas atingebla. Por plenumi la suprajn ses principojn, la Budho faris multajn regulojn por la samgo.
23. D: Kio estas gravaj reguloj?
R: La plej gravaj estas la vinajaj reguloj de karmo. Karmo origine signifas aktivadon. Ĉar en la samgo ĉio estas decidita per samgaj kunvenoj, do ĝia kompleta signifo estas "aktivado (aŭ decido pri aferoj) per samga kunveno". Ekzemple se estas io farota, ĉiuj monaĥoj en certa regiono devas kunveni por diskuti kaj fari decidon. Tiuj, kiuj ne povas partepreni en la kunveno pro malsano aŭ aliaj aferoj devas sendi vortojn per aliuloj por esprimi siajn pardonon kaj ankaŭ konsenton akcepti la decidon de la kunveno. Prestiĝuloj prezidas la kunvenon kaj demandas, ĉu ĉiuj monaĥoj jam ĉeestas kaj ĉu iu ajn novico aŭ neordinitoj (kiuj ne rajtas partoprenas en la kunveno) ĉeestas. La kunveno ne rajtas komenci antaŭ ol ĉiuj monaĥoj ĉeestas kaj eksteruloj eliras. Post la komenca parolo, oni prezentas la celon kaj proponon de la kunveno, por ke la ĉeestantoj diskutu kaj fine faru decidojn per voĉdono. Voĉdono kutime estas parola konsento. Tiuj, kiuj konsentas, kutime restas silentaj dum tiuj, kiuj malkonsentas, rajtas paroli pri siaj opinioj. Se ĉiuj ĉeestantoj sin tenas silentaj, la propono trapasas. Pri iuj aferoj la decido pasas per nur foja procezo. Por pli gravaj aferoj la procezoj ripetas dufoje por fari la decidon. Por des pli gravaj aferoj (kiel ordinado aŭ punado) la procezo okazas trifoje por fari decidon. Fine la prezidanto diras: "Ĉar ĉiuj monaĥoj sin tenas silentaj, la decido estas farita." Alia metodo por voĉdonado estas ĵeti bastonetojn, kaj oni uzas malsame kolorigitajn bambuajn bastonetojn por esprimi konsenton aŭ oponon, egale al ĵetado de balotoj. Iuj budhismaj verkoj kun detalaj priskriboj pri tiuj reguloj estas plej maljunaj leĝoj pri konferencoj en la mondo, kaj tio estas gravaj kreado kaj konstruibuo de Budhismo.
