3-3. La rakonto de iu malkontenta monaĥo
Protektita menso gvidas al feliĉo
3-3. La rakonto de iu malkontenta monaĥo
Estante malfacile videbla kaj klarigebla
La menso falas sur sian deziraĵon.
Saĝulo devas gardi la menson
Gardita menso alportas feliĉon.
Restante en la Ĝetavana Monaĥejo, la Budho parolis tiun verson rilate al malkontenta juna monaĥo, kiu estis filo de bankisto.
Kiam la Budho loĝis en Sravastio, filo de iu bankisto iris al prestiĝa monaĥo, kiu ofte iris al lia hejmo por almozpeto, kaj diris: "Sinjoro, mi volas akiri liberiĝon el la suferoj. Instruu al mi metodojn per kiuj mi povos liberiĝi el la suferoj." La monaĥo respondis: "Pacon al vi, frato. Se vi deziras liberiĝi el la suferoj, almozdonu manĝaĵon, oferu manĝaĵon por du semajnoj, provizu loĝejon dum la pluva sezono kaj liveru bovlojn, robojn kaj aliajn vivbezonaĵojn. Dividu vian havaĵon en tri porciojn: faru komercon per unu porcio, vivtenu viajn filon kaj edzinon per la alia kaj uzu la trian porĉion por almozdono en religio de la Budho."
"Bonege, sinjoro," respondis la filo de bankisto, kaj li faris ĉion laŭ la insruo. Tion farinte, li revenis al la monaĥo kaj demandis: "Sinjoro, ĉu mi devas fari ion alian?" "Frato, ricevu la tri rifuĝojn kaj observu la kvin preceptojn." La filo de la bankisto tion faris, kaj poste denove demandis, ĉiu li devas fari ion plian. "Jes," respondis la prestiĝulo: "Observu la dek preceptojn." "Tre bone, sinjoro," diris la filo de la bankisto kaj li ricevis la dek preceptojn. Ĉar la filo de bankisto faris meriton per tiu ĉi maniero, li akiris atingojn unu post alia. Li denove demandis al la prestiĝulo: "Sinjoro, ĉu mi devas fari ion plian?" La monaĥo respondis: "Jes, fariĝu monaĥo." La filo de bankisto tuj rezignis la mondan vivon kaj fariĝis monaĥo.
Li havis instruiston lertan je la Abidarmo kaj preceptiston lertan je Vinajo. Post lia bikŝuiĝo, kiam ajn li iris al sia instruisto, la instruisto ripetis la demandojn trovitajn el Abidarmo: "Estas dece fari ĉi tion, kaj estas maldece fari tion en la religio de la Budho." Kaj kiam ajn li iris al sia preceptisto, la preceptisto ripetis la demandojn trovitajn el la Vinajo, "En la religio de la Budho estas dece fari ĉi tion, kaj estas maldece fari tion; tio estas ĝusta, kaj tio ne estas ĝusta." Post iom da tempo li pensis: "Kiel enuiga afero jen estas! Mi fariĝis monaĥo por atingi liberiĝon el suferoj, sed ĉi tie eĉ ne estas libera spaco por mi etendi miajn manojn. Eĉ se homo vivas en la familio, li probable povas atingi liberiĝon el la suferoj. Mi refoje fariĝos dommastro."
La Budho diris: "Monaĥo, ĉu vi estas malkontenta?" "Jes, Sinjoro, mi fariĝis monaĥo por akiri liberiĝon el la suferoj, sed ĉi tie eĉ ne estas libera spaco por mi etendi miajn manojn. Eble kiel dommastro mi ankaŭ povos atingi liberecon el la sufero." La Budho diris: "Monaĥo, se vi povas gardi unu aferon, vi ne plu bezonas gardi la aliajn." "Kio estas tio, Sinjoro?" "Ĉu vi povas gardi viajn pensojn?" "Jes, mi povas, sinjoro." "Do nur gardu viajn pensojn."
La menso movas tiel rapide, ke estas malfacile tute kapti ĝin. Ĝi estas rapida. Ĝi havas kutimon koncentriĝi sur ion, kion ĝi ŝatas. Estas bono kaj granda avantaĝo trejni la menson. La trejnita menso alportas feliĉon.
