1-17. Brilas la suno de iluminiĝo
.
17. Brilas la suno de ilumiĝo
La Budho rezistis kontraŭ la atako de Mara. Fine retiriĝis la maliculo kaj kvietiĝis la terura ŝtormo okazigita de li. Nun menso de la Honorulo trankviliĝis. Malaperis la densa mallumo kaj reaperis la plena luno kaj steloj.
La Sinjoro iris en profundan meditadon trapasinte la komprenan limon de ordinaraj homoj, kaj vidis la realecon anstataŭ la ŝajnon de la mondo. Lia menso moviĝis rapide antaŭen kaj supren kiel aglo flosis senpene al la suno.
Li vidis siajn pasintajn vivojn kaj ĉiujn siajn antaŭajn naskiĝojn kun bonaj aŭ malbonaj kondutoj kaj iliaj gajnoj kaj perdoj. Kiam lia menso flosis supren, li vidis la vivcirklon de homaj naskiĝo kaj morto. Li vidis, ke vivestaĵoj naskiĝas kaj mortas ripete laŭ sia karmo.
Tiuj, kiuj faras bonan konduton, naskiĝas en ĉieloj. Kvankam ilia vivo restas pli longe ol tiu sur la tero, ili ankaŭ finiĝas en morto, ĉar ili ankaŭ estas viktimoj al la leĝo de efemereco. Tiuj, kiuj suferas en la inferaj statoj ankaŭ povos daŭri en la vivcirklo de renaskiĝoj. Do ĉiuj estaĵoj (ekskluzive de Budhoj) estas katenitaj en la sama cirklo de ekzisteco pro la senscieco.
Kiam lia vidpovo fariĝis pli klara, li vidis tiel nomatan animon de homo, kiun tiu proklamis kiel sin mem, disrompiĝis en partojn kaj kuŝiĝis antaŭ li kiel disigita fadeno de vestaĵo. Li vidis la kaŭzon de la ekzisteca ĉeno -- senscieco. La senscia homo, kiu kroĉiĝas al aferoj senvaloraj kaj efemeraj, kreas en si mem pli kaj pli da danĝeraj iluzioj. Sed kiam deziro malaperas, iluzioj finiĝas, kaj senscieco malaperas kiel la nokto. Tiam brilas la suno de iluminiĝo.
Kompreninte la realecon de la mondo, la Budho perfektiĝis en la saĝo kaj ne plu renaskiĝos denove. Avido kaj pereiga deziro tute elradikiĝis kiel fajro estingita pro manko de brulligno.
La Budho, la perfektulo, sidis baniĝante en la brila lumo de ĉiuj saĝo kaj vero. La mondo pri ĉio de li restis trankvile kaj brile, kaj milda brizo movetis la foliojn de la bodiarbo.
Plene de kompatemo, la Sinjoro sidis sub la arbo en profunda komtemplado de la Darmo, restante en la perfekta paco de nirvano.
Je la tagiĝo post sia iluminiĝo, la Budho eldiris versaĵon:
“Vi vagis tra multaj naskiĝoj en metamorfozo,
Serĉinte, sed ne trovinte, la konstruinto de tiu ĉi domo.
Suferiga estas la ripeta naskiĝo.
Konstruinto de tiu ĉi domo, vi jam vidis.
Vi ne plu konstruos domon.
Ĉiuj viaj ĉevronoj disrompiĝis; viaj traboj dispeciĝis.
La menso atingas absolutecon.
Senavido estas realigita.”