51. Reĝo Bono la Granda
51. Reĝo Bono la Granda
[Firmvolo]
Iam la Iluminiĝinto naskiĝis en reĝa familio de Benareso en norda Hindio. Kiam li fariĝis reĝo, li estis nomata Bono la Granda. Li gajnis la titolon per pro sia ĉiama bonfaro, kiun li faris es rezulto eĉ se li ne profitis el la rezulto. Ekzemple li elspezis multe da reĝa trezoro por konstruigi kaj funkciigi ses domojn de filantropio. En tiuj domoj proviziĝis oni senpage liveris vivbezonaĵojn kaj helpojn al ĉiuj povrulojmalriĉuloj, bezonantoj, kaj eĉ fremdaj vojaĝantoj. Baldaŭ Reĝo Bono la Granda famiĝis pro siaj pacienco, bonkoreco kaj kompatemo. Laŭdire li amis ĉiujn vivestaĵojn kiel patro amas siajn junajn infanojn.
Kompreneble Reĝo Bono la Granda ankaŭ fastis en la sanktaj datoj. Kaj nature li praktikis kvin maksimojn kaj abstinis de la kvin malbonaj kondutoj, kiuj estas mortigi vivestaĵon, ŝteli, fari malĉastaĵon, mensogi, kaj trinki alkoholaĵon. Do lia ĝentila bonkoreco pli kaj pli puriĝis.
Reĝo Bono la Granda neniam volis fari malutilon al aliaj, do li rifuzis malliberigi kaj puni krimulojn. Informiĝinte pri konduto de la reĝo, unu el liaj plej altaj ministroj volis profiti de tio. Li faris planon trompi iujn virinojn en la reĝa haremo. Poste la afero estis malkaŝita kaj oni raportis tion al la reĝo.
La reĝo alvenigis la malbonan ministron kaj diris: "Post enketo mi trovis, ke vi faris kulponis. Oni informiĝis pri tio, kaj vi jam malhonoris vin mem ĉi tie en Benareso. Do estus pli bone por vi forlasi kaj loĝi aliloke. Vi rajtas forporti ĉiujn viajn havaĵojn kune kaj kun via familion. Iru kien ajn laŭ via plaĉo kaj vivu tie feliĉe. Lernu de tiu ĉi leciono."
Kune kun sia familio la ministro portis ĉiujn siajn posedaĵojn al la urbo de Kosalo. Lia afero prosperis kaj li fariĝis ministro de tiea reĝo ĉar li estis tre saĝa. Baldaŭ la reĝo de Kosalo rigardis lin kiel fidelan konsilanton. Iutage li raportis: "Via Reĝa Moŝto. Mi venis ĉi tien de Benareso. La urbo de Benareso similas al abelujo, kie la abeloj ne rekonas fremdulojn! La reganta reĝo estas tre malpotenca kaj malforta. Nur per malgranda trupo vi povas facile konkeri la urbon kaj posedi ĝin."
La reĝo dubis pri tio kaj diris: "Vi estas mia ministro, sed vi parolas kiel spiono, kiu tentas min en kaptilon!" Li respondis: "Ne, Via Reĝa Moŝto. Se vi ne fidas min, sendu viajn plej bonajn spionojn esplori pri mia raporto. Mi ne mensogas. Kiam rabistoj estas kondukitaj al la reĝo de Benareso, li kutime donas monon al ili, admonas ilin ne plu ŝteli, kaj poste liberigas ilin."
La reĝo decidis trovi, ĉu tio estas vera. Do li sendis kelkajn rabistojn prirabi malproksiman landliman vilaĝon de Benareso. La vilaĝanoj kaptis la rabistojn kaj kondukis ilin al Reĝo Bono la Granda. Li demandis ilin: "Kial vi faris tian kulpon?"
La rabistoj respondis: "Via Reĝa Moŝto. Ni estas malriĉaj. Ni trovis nenian rimedon por vivteni senmonenin. Ni ne povas trovi laboron por nin vivteni ĉar en via regno estas sufiĉaj laborantoj. Do ni povas fari nenion alian ol rabi vian regnon por reteni niajn vivojn." Aŭdinte tion, la reĝo donacis monon al ili, admonis ilin ŝanĝi sian vivrimedon, kaj liberigis ilin.
Informiĝinte pri tio, la reĝo de Kosalo sendis alian bandon de banditoj al stratoj de Benareso. Ili prirabis vendejojn kaj eĉ mortigis kelkajn homojn. Kiam oni kaptis kaj eskortis ilin al Reĝo Bono, li traktis ilin same ĝentile kiel la unuajn rabistojn.
Informiĝinte pri tio, la reĝo de Kosalo tuj kondukis siajn trupojn kaj elefantojn al Benareso.
Tiam la reĝo de Benareso havis grandan armeon, kiu havas tre bravaj elefantoj. Estis multaj eksterordinaraj soldatoj, iuj el kiuj estis tiel grandaj kiel gigantoj. Estis konate, ke ili havas kapablon konkeri la tutan Hindion.
La gigantaj soldatoj raportis al Reĝo Bono pri la malgranda agresanta armeo de Kosalo. Ili petis permeson ataki kaj mortigi ĉiujn agresantojn.
Sed Reĝo Bono la Granda ne volis sendi ilin al milito. Li diris: "Miaj infanoj, ne batalu por ke mi restu kiel reĝo. Se ni detruas vivojn de aliaj, ni ankaŭ detruas ankaŭ nian mensan pacon. Kiel ni povos mortigi aliajn? Lasu ilin havi la regnon se ili vere volas ĝin. Mi ne volas kontraŭbatali."
La lojalaj ministroj petis: "Via Reĝa Moŝto. Ni batalos ilin per ni mem. Ne maltrankviliĝu pri vi mem. Nur faru la ordonon al ni." Sed la reĝo denove malhelpis ilin.
Samtempe la Reĝo de Kosalo sendis al li averton, ke li militu aŭ cedu la regnon. Reĝo Bono la Granda faris sian respondon: "Mi ne volas, ke vi militu kun mi, kaj vi ne volas, ke mi militu kontraŭ vi. Vi rajtas posedi la regnon se vi deziras ĝin. Kiel ni rajtas mortigi homojn nur por decidi la nomon de la reĝo? Kio gravas eĉ se ŝanĝiĝos la nomo de la regno?"
Aŭdinte tion, la ministroj alvenis kaj petis: "Via Reĝa Moŝto. Lasu nin eliri kun nia granda armeo. Ni batos ilin per niaj armiloj kaj kaptos ilin ĉiujn. Ni estas multe pli fortaj ol ili kaj ni promesas mortigi neniun el ili. Krome, se ni cedos la urbon, la malamika armeo nepre mortigos ĉiujn el ni!"
Sed Reĝo Bono ne hezitis. Li rifuzis kaŭzi malutilon al aliaj homoj. Li respondis: "Eĉ se vi ne volas mortigi, multaj homoj vundiĝos pro la batalo, kaj multaj homoj perdos sian vivon pro akcidento. Neniu scias la futuron, ĉu la agresantoj vere mortigos nin, sed ni scias bone, ĉu nia nuna konduto estas prava aŭ ne. Do mi ne malutilos nek kaŭzos malutilon al aliaj, inkluzive de ĉiuj vivestaĵoj!"
Do Reĝo Bono ordonis, ke oni malfermu la urbajn pordojn por la agresantoj. Li kondukis siajn ministrojn al la supra etaĝo de la palaco kaj ordonis ilin: "Diru nenion kaj pene tenu vin kvietaj."
La Reĝo de Kosalo eniris la urbon de Benareso, kaj trovis neniun kontraŭ li. Do li kaj liaj soldatoj eniris kaj atingis la plej superan etaĝon. Ili kaptis la senkulpan Reĝon Bono la Grandan. La soldatoj ligis la manojn de la venkitajj reĝo kaj ĉiuj liaj ministroj.
Poste oni kondukis Reĝon Bono kaj liajn ministrojn al la tombejo ekster la urbo kaj enterigis ilin en staranta pozo ĝis la kolo, lasante nur la kapon super la tero. Eĉ kiam tero estis malmoligita ĉirkaŭ lia kolo, la granda reĝo restis senmalama en la menso kaj diris nenion.
Neniu el la ministroj diris ion kontraŭan pro grandaj obeemo al Reĝo Bono kaj obeservado al disciplino. Sed la Reĝo de Kosalo tute ne havas kompatemon. Li diris krude: "Venas nokto, kaj lasu la ŝakalojn agi laŭ sia plaĉo!"
Tiel la tempo forpasis ĝis noktomezo, kaj granda grego da ŝakaloj vagis en la tombejon. Eble ili flaris la guston de homkarna festeno atendanta ilin.
Vidinte la ŝakalojn, Reĝo Bono kaj ĉiuj liaj ministroj kriegis senprokraste kaj fortimigis ilin. Tio okazis dufoje. Poste la saĝaj ŝakaloj ekkonsciis: "Tiuj viroj estis katenitaj ĉitie nur por ke ni mortigu kaj manĝu." Ne plu sentante timon, ili ignoris la kriojn. La ŝakala reĝo iris rekte al la vizaĝo de Reĝo Bono.
La reĝo oferis sian gorĝon al la besto. Sed antaŭ ol la ŝakala reĝo ekmordis lin, la reĝo tuj kaptis la mentonon de la ŝakalo per siaj dentoj. Ne vundante lin, Reĝo Bono nur tenis lin firme tiel ke la ŝakala reĝo hurlegis pro teruro. Tio timigis aliajn ŝakaloj kaj ili ĉiuj forkuris.
Samtempe la ŝakala reĝo sin ĵetis tien kaj reen, freneze baraktante por sin liberigi de la fortaj makzeloj de la homa reĝo. Tion farante, li moligis la teron ĉirkaŭ la kolo kaj ŝultroj de la reĝo. Reĝo Bono delasis la vekriantan ŝakalon, sukcesis sin movi el la moligita tero kaj eltiri sur la teron. Poste li liberigis ĉiujn siajn timigitajn ministrojn.
Okazis, ke estas kadavro de mortinto proksime. Ĝi hazarde kuŝis sur limo de regnoj posedintaj (de) du rivalaj demonoj. Ili kvereladis pri divido de la kadavro, insultante unu la alian en maniero de demonoj.
Poste unu diris al la alia: "Kial ni senĉese kvereladas anstataŭ manĝi? Tie estas Reĝo Bono la Granda de Benareso. Li estas fama en la mondo pro sia justeco. Li dividu la mortinton por inter ni."
Ili trenis la kadavron al la reĝo kaj petis lin dividi ĝin por ili egale. La reĝo diris: "Mi ĝojos dividi ĝin por vi, miaj amikoj. Sed mi estas malhonora kaj malpura. Mi devas purigi min unue."
Ambaŭ demonoj uzis siajn magiajn povojn kaj alportis parfumitan akvon, parfumon, vestaĵon, ornamaĵon kaj florojn el la reĝa palaco de Benareso. La reĝo sin banis, parfumis, vestis kaj kovris per ornamaĵoj kaj floraj girlandoj.
La demonoj demandis Reĝon Bono, ĉu estas io ajn, kion ili povas fari. Li respondis, ke li estas malsata. Do la demonoj alportis ankaŭ la plej bongustan rizon per ora bovlo kaj parfumitan akvon per ora taso ankaŭ el la reĝa palaco de Benareso per siaj magiaj povoj.
Poste, Reĝo Bono petis ilin alporti la ŝtatan spadon el sub la kapkuseno de la Reĝo de Kolaso, kiu dormas en la palaco de Benareso. Per magio la demonoj plenumis tion tre facile. La reĝo disigis la kadavron ĝuste laŭ la spino per la spado. Li lavis la ŝtatan spadon kaj metis ĝin ĉe sian talion.
La malsataj demonoj ĝojplene englutis la egale dividitan kadavron. Poste ili dankis al Reĝo Bono: "Nun niaj ventroj estas plenplenaj. Ĉu estas io alia, per kio ni povas plezurigi vin?" Li respondis: "Metu min ĉe la reĝon de Kosalo en mia propra dormĉambro de la palaco per via magio kaj krome, portu ĉiujn miajn ministrojn en iliajn hejmojn." Dirinte nenion, la demonoj tuj faris tion laŭ peto de la reĝo.
Tiam la Reĝo de Kosalo dormis profunde en la reĝa dormoĉambro. Reĝo Bono la Ggranda tenere tuŝis la ventron de la dormanta reĝo per la ŝtata spado. La reĝo vekiĝis ege surprizite. En la malhela lamplumo li teruriĝis vidinte Reĝon Bono sinklininta al li kun spado en la mano. Li viŝis al si la okulojn kaj certigis al si, ke tio ne estas koŝmaro.
Li demandis la grandan reĝon: "Via Reĝa Moŝto, kiel vi venis ĉitien spite ĉiujn miajn gardistojn? Vi estis enterigita ĝis la kolo en la tombejo, do kiel vi estas senmakule pura, dolĉe parfuma, en via propra reĝa robo, kaj ornamita per valoraj juveloj kaj belegaj floroj?"
Reĝo Bono informis lin pri la okazaĵo de sia liberiĝo el grego da ŝakaloj. Li rakontis pri la demonoj, kiuj venis al li por ĉesigi la kvereladon, kaj kiel ili dankeme helpis lin per siaj magiaj povoj.
Aŭdinte tion, la reĝo de Kosalo venkiĝis de sia propra honto. Li riverence klinis sian kapon al Reĝo Bono la Granda kaj ekploregis: "Ho, granda reĝo, vian plej superan bonkorecon konas eĉ la malsaĝaj ferocaj demonoj, kiuj vivas per manĝado de karnoj kaj trinkado de sango. Sed mi, kiu feliĉe naskiĝis kiel inteligenta kaj civilizita homo, estis tro malsaĝa, nesciante kiel granda estas via pura bono.
"Mi promesas ne plu kontraŭi vin, mian mastron, kiu jam gajnis tiel perfektan senmalutilecon. Kaj mi promesas servi al vi ĉiam kiel via vera amiko. Bonvolu pardoni min, granda reĝo." Tion dDirinte, la reĝo de Kosalo kuŝigis la grandan Reĝon Bono sur la reĝan liton dum li kuŝiĝis sur malgrandan liton kiel servisto.
En la sekva tago la Reĝo de Kosalo venigis ĉiujn siajn soldatojn en la palacan korton. Tie li publike laŭdis la reĝon de Benareso kaj refoje petis pardonon de li. Li redonis la regnon kaj promesis, ke li por ĉiam protektu Reĝon Bono. Poste li punis sian konsilanton, la kulpan ministron, kaj revenis al Kosalo kun ĉiuj siaj trupoj kaj elefantoj.
Reĝo Bono la Granda sidis majeste sur sia ora trono, kies kruroj forme similas tiujn de antilopo. Oni ŝirmis lin kontraŭ la suno per pure blanka reĝa ombrelo. Li instruis al siaj regnanoj, dirante: "Popolanoj de Benareso, la bonaj kondutoj ĉiam komenciĝas per abstinado de kvin fikondutoj. La plej altaj kvalitoj de Bonulo, ĉu reganto aŭ regato, estas kompatemo kaj bonkoro. Kun tiuj kvalitoj oni ne malutilas al aliaj pro ia ajn kaŭzo aŭ kosto. Malgraŭ kiel minacas danĝero, oni devas sin teni tolerema ĝis la grandeco de bonkoreco venkos en la fino."
Tra lia resta regperiodo la regnanoj de Benareso vivis pace kaj feliĉe. Reĝo Bono la Granda daŭre plenumis la bonfarajn laborojn. Poste li forpasis kaj renaskiĝis laŭ sia merito.
La moralinstruo estas: La bonkoreco venkos ĉion sen malutiligi aliajn.
