1. 15-19

　　15. D: Ĉu estas ruino de la loko, kie Ŝakjamunio fariĝis budho?

　　R: La loko, kie Ŝakjamunio budhiĝis, estas konata kiel la loko de iluminiĝo aŭ Bodagajo. La Pipala arbo tie kaj aliaj arboj en tiu speco famiĝis kiel bodiarboj. Bodio signifas iluminiĝon. Bodigajo situas en la suda antaŭĉefurbo de Urbo Gajo en Biharo Pradeŝo de la nuna Hindio. En pli ol dudek jarcentoj, la Bodiarbo estis hakfaligita dufoje kaj bruligita unufoje, sed ĝi ĝermis ĉiufoje. La nuna bodiarbo estis pranevo de la originala arbo. En la loko, kie la budho sidis sub la arbo estas diamanta sidelo gravurita el ŝtono. En la oriento de la arbo estis majesta Ŝtupa Monaĥejo famkonata kiel Mahabodiaramo kun historio de pli ol 18 jarcentoj, kaj proksime estis signoj de la Budho kaj antikvaj gravuritaj ŝtonoj kaj konstruaĵoj. En 1959, la registaro de Biharo Pradeŝo estigis internacian konsilantejon por administri kaj konstrui la sanktejon. Laŭ ĝia invito Ĉina budhisma asocio sendis du delegitojn al la konsilantejo.

　　16. D: Ĉu vi bonvolas koncize paroli pri la vivo de Ŝakjamunio post lia iluminiĝo?

　　R: Troviĝas malsamaj versioj pri la aĝo de Ŝakjamunio kiam li atingis iluminiĝon. Iuj citis tion kiel tridek jarojn, dum aliaj kiel tridek kvin jarojn. Kvindek ( aŭ kvardek kvin) jarojn post tio, li vojaĝis vaste por prediki al la publiko la veron, kiun li eltrovis. En la komenco li iris al Benareso (P. Baranasl) por serĉi siajn kvin forlasintajn sekvantojn kaj predikis la veron al ili. La unua predikado de la Budho nomiĝas "la ekturnado de la darma rado" (S. Dhamacakra pravartana, P. Dhammacakkappavattana) en Budhismo.

　　17. D: Kion signifas "la turnadon de darma rado"?

　　R: Darma rado estas radosimila armilo uzita en militoj de antikva Hindio. En Hindio estas antikva legento, ke la reĝo (raja) kiu konkeris la mondon, fariĝos La reĝo "turnanta dharman radon" (Rajacakkavattin). En la tempo de lia naskiĝo, rado aperis en la ĉielo profetante, ke li estos nevenkebla en la estonteco. En Budhismo, la darma rado estas metaforo de la darmo predikita de la Budho. Tuj kiam la darma rado de la Budho aperis, eraraj kaj malbonaj aferoj detruiĝis kaj malaperis. Do la predikado de darmo estas nomata turnado de darma rado (Dhammacakkappavattana). La Budho ekturnis darman radon en la Ĉevala Parko (Sarnath Mrgadava) , kiu estas la nuna Benareso. Pere de lasttempa ekspluado oni trovis iom da valoraj relikvoj en Sarnato. Oni ankaŭ trovis la ŝtonan kolonon starigitan de la Reĝo Aŝoko, desegnojn de darmrada turnado de la Budho gravuritajn el ŝtono en la kvara jarcento p. K. Oni eĉ elfosis la ruinojn de la antikva Ŝtupa Monaĥejo. La nunaj budhismaj monaĥejoj, muzeoj kaj biblioteko starantaj tie estis rekonstruigitaj en la lastaj jardekoj. Oni prenas kvar lokojn kiel sanktejojn de Budhismo:

　　(1) Sarnato, kie la Budho komencis turni la darman radon.

　　(2) Lumbinia ĝardeno, kie la Budho naskiĝis.

　　(3) Budigajo, kie la Budho atingis iluminiĝon.

　　(4) Kusinaro, kie la Budho forpasis.

　　Estas menciinde, ke la modernaj kleruloj ekspluatis kaj riparis la santajn palacojn kaj aliajn historiajn lokojn ĉefe laŭ la notoj de la antikvaj pilgrimantoj kiel Faxian (Fa Hsien) kaj Xuanzang (Hsuan Tsang) en Ĉinio.

　　18. D: Kial la loko de la budha unua predikado estas pli grava ol tiuj de liaj aliaj predikadoj?

　　R: la ekturnado de la darma rado fare de la Budho en Sarnato estis grava afero en Budhismo. En tiu okazo, budhismo establiĝis, kaj posto tio la Tri Juveloj (Tiratana) ankaŭ ekzistiĝis.

　　19. D: Kio estas la Tri Juveloj (Tiratana)?

　　R: La Tri Juveloj estas la juvelo de la Budho, kiu estas la iluminiĝinto; la juvelo de la darmo, kiu estas la instruo farita de la Budho, kaj la juvelo de la samgo, kiu estas la komunumo de budhismaj monaĥoj. La tri nomiĝas juveloj (ratana) ĉar ili povas gvidi homojn ĉesigi malbonan faradon kaj plenumi bonfaron, sin liberigi el suferoj kaj akiri feliĉon. La titolo de "la Tri juveloj" ankaŭ montras ilian grandan valoron. Kiam la Budho komencis turni la darman radon, Kondano kaj aliaj el la kvin disĉiploj sekvis la Budhon, rezignis la laikan vivon, fariĝis disĉiploj de la Budho kaj kune formis la monaĥan komunumon. Do la Tri Juveloj daŭras ekde tiam.