1-10. La kvar vidaĵoj: Monaĥo

　　10. La kvar vidaĵoj: Monaĥo

　　Post multaj tagoj de meditado kaj ĉagreno, Sidarto vizitis la urbon kvarafoje. Kiam li veturis al la ĝardeno li vidis feliĉan viron en oranĝa robo. Li demandis Ĉanan: “Kio estas tiu ĉi viro en oranĝa robo? Liaj haroj estas forrazitaj. Kial li aspektas tiel feliĉa? Kiel li vivas kaj per kio li sin vivtenas?”

　　“Tio estas monaĥo.” respondis Ĉana, “Li loĝis en monaĥejo kaj iris peti manĝaĵon de domo al domo kaj instrui homojn de loko al loko, kiel esti trankvilaj kaj bonkondutaj.” Tiam la reĝido sentis sin tre feliĉa. Li pensis, “Mi devas fariĝi tia,” kiam li iris tra la parko.

　　Li piediris ĝis laciĝo, do li sidiĝis sub arbo por pensi plue. Kiam li sidis en la refreŝiga ombro de arbo, oni raportis al li, ke lia edzino naskis belan virbebon. Aŭdinte la informon, li diris, “ Al mi naskiĝis malhelpo kaj obstaklo por mia forlaso.” Do li nomis sian filon Rahula, kiu signifas malhelpon.

　　Kiam li revenis al la palaco, li renkontis reĝidinon nomatan Kisagotami, kiu hazarde rigardis eksteren tra la palaca fenestro. Vidinte la reĝidon alvenanta, ŝi tiel absorbiĝis de lia beleco, ke ŝi diris laŭte: “Kiel feliĉaj devas esti la patrino, patro kaj edzino de tiel bela juna reĝido!”

　　Preterpasante la virinon, Sidarto aŭdis tion kaj pensis en si, “La patrino, patro kaj edzino trovas feliĉon en bela figuro. Kiel mi eskapu la obstaklojn kaj suferojn por atingi nirvanon, kiu estas eterna libereco feliĉa kaj paca?” Pro la demando li ekkonsciis, kion li devas fari. “Mi devas forlasi la familian vivon kaj homan mondon por atingi iluminiĝon. Tiu virino donis al mi valoran lecionon. Mi devas danki ŝin per instrupago al instruistino.” Preninte valoran perlan kolringon de sia kolo, Sidarto ĝin benis kaj dankeme donacis kiel pagon al Kisagotami.