14. Iom da Diroj de la Budho: Malsamoj inter versioj

El Vikio BRE
Iri al: navigado, serĉi
(Nova paĝo kun '  13. Fariĝi Budhano   Demando: Mi tre interesiĝis pri tio, kion vi diris ĝis nun. Kiel mi povas fariĝi budhano?   Respondo: Iam viro nomata Upali impresiĝis de b...')
 
 
(9 intermediate revisions by 2 users not shown)
Linio 1: Linio 1:
  13. Fariĝi Budhano
+
 14. Iom da diroj de la Budho
  
  Demando: Mi tre interesiĝis pri tio, kion vi diris ĝis nun. Kiel mi povas fariĝi budhano?
+
  Saĝo puriĝis de virto kaj virto puriĝis de saĝo. Kie ekzistas unu el ili, ekzistas ĉiam la alia. Virta homo havas saĝon kaj saĝa homo havas virton. La Kombinado de ambaŭ estas nomata la plej supera afero en la mondo. D.I,84
  
  Respondo: Iam viro nomata Upali impresiĝis de budhaj instruoj kaj decidis fariĝi disĉiplo de la Budho. Sed la Budho diris al li:
+
  La menso kaŭzis ĉiujn aferojn, la menso regas ilin, kaj ili ĉiuj estas faritaj de la menso. Se homo parolas aŭ kondutas kun pura menso, feliĉo sekvos lin kiel ombro neniam forlasebla. Dp. 2
  
  "Faru konvenan esploradon unue, Upali. Konvena esplorado estas bona por homo konata kiel vi mem." M.II379
+
  Oni tute ne rajtas kulpigi la aliajn aŭ malestimi iun ajn el ili en iu ajn loko pro iu ajn kaŭzo. Ne deziru suferon al la aliaj pro kolero aŭ rivaleco. Sn.149
  
  En Budhismo komprenemo estas la plej grava afero kaj komprenado bezonas tempon. Tio estas la fina produkto de procezo. Do ne facilanime hastu al Budhismo. Restu trankvila, faru demandojn, konsideru atente kaj poste faru vian decidon. La Budho ne interesiĝis pri multeco de siaj disĉiploj. Li pli zorgas, ke homoj sekvu liajn instruojn kiel rezulton de atentaj esplorado kaj konsiderado pri faktoj.
+
  Same kiel granda oceano havas nur unu guston, la guston de salo, ankaŭ la Darmo havas nur unu guston, la guston de libereco. Ud.56
  
  Demando: Se mi jam faris tion kaj mi trovis la budhajn instruojn akcepteblaj, kion mi devas fari se mi volas fariĝi budhano?
+
  Estas facile vidi mankojn de aliaj, sed estas malfacile por homoj vidi la mankojn de si mem. Kiam ni ventumas alies mankojn kiel grajnan ŝelon, ni kaŝas nian mankon kiel ĉasisto sin kaŝas en ŝirmejo. Nur iritiĝas tiuj, kiuj rigardas alies mankojn. Iliaj negativecoj kreskas kaj fariĝas malfacile detrueblaj. Dp.252-3
  
  Respondo: Plej bone vizitu bonan monaĥejon aŭ aliĝi al budhana grupo, subtenu ilin, akceptu ilian subtenon kaj daŭre lernu pli multe pri budhaj instruoj. Poste, kiam vi estas preta, vi povas oficiale fariĝi budhano prenante la Tri Rifuĝojn.  
+
  Multaj florkronoj estas faritaj el amaso da floroj. Same, multaj bonaj kondutoj estas faritaj de ordinaraj homoj. Dp.53
  
  Demando: Kio estas la Tri Rifuĝoj?
+
  Kiam vi parolas al aliaj, vi povas paroli je tempo ĝusta aŭ malĝusta, laŭ la faktoj aŭ ne, ĝentile aŭ krude, al la punkto aŭ ne, kun menso plena de malamo aŭ plena de amo. Vi devas trejni vin mem kiel tio: "Nia menso ne rajtas esti malvirtigita, nek ni faros malbonan parolon, sed ni vivos kun la menso libera de malamo kaj plena de amo per bonkoro kaj kompatemo. Ni vivos por unue plenigi homon per amo kaj per ili ekplenigi la tutan mondon per vasta, penetra kaj nemezurebla amo tute sen kolero kaj malamo." Jen kiel vi devas trejni vin. M.I,126
  
  Respondo: Rifuĝo estas loko, kien homoj iras kiam ili afliktiĝas aŭ bezonas sekurecon aŭ protekton. Estas multspecaj rifuĝoj. Kiam homoj estas malfeliĉaj, ili rifuĝas ĉe siaj amikoj. La Budho diris:
+
  Per tri aferoj oni povas rekoni saĝulon. Kiuj tri? Li vidas sian proprajn kulpojn kiel ili estas. Vidinte ilin, li klopodas korekti ilin. Kiam la aliaj agnoskas siajn kulpojn, li pardonas ilin. A.I,103
  
  "Rifuĝu en la Budho, Darmo kaj Samgo, kaj vidu kun vera kompreno la Kvar Noblajn Verojn, kiuj estas sufero, la kaŭzo de la sufero, la liberiĝo el la sufero, kaj la Nobla Okera Vojo, kiu kondukas al liberiĝo el la sufero. Tio estas vere sekura kaj plej alta rifuĝo, per kiu oni liberiĝas el ĉiuj suferoj." Dp. 189-192
+
  Ĉesi fari malbonon, lerni fari bonon kaj purigi la menson. Tio estas la instruo de Budhoj. Dp. 183
  
  Rifuĝi en la Budho estas memfida akcepto al la fakto, ke oni povas plene iluminiĝi kaj perfektiĝi kiel la Budho. Rifuĝi en la Darmo signifas kompreni la Kvar Noblajn Verojn kaj bazi la vivon sur la Nobla Okera Vojo. Rifuĝi en la Samgo signifas serĉi subtenon, inspiradon kaj gvidon de ĉiuj, kiuj iras laŭ la Nobla Okera Vojo. Tion farante oni fariĝas budhano kaj tiel ekpaŝas sur la vojon al la Nirvano.
+
  Lernu de akvo. En montaj fendoj kaj fendegoj laŭte ŝprucas rojoj. Sed grandaj riveroj fluas silente. Malplenaj objektoj faras bruon dum la plenaj objekoj ĉiam kvietas. La malsaĝulo similas al duon-plena poto dum la saĝulo similas al profunda kvieta lageto. Sn.720-1
  
  Demando: Kiaj ŝanĝoj okazis en via vivo ekde kiam vi unue ricevis la Tri Rifuĝojn?
+
  Se via menso estas plena malamo eĉ kiam krimulo tranĉas vin feroce per segilo, vi ne estas praktikanta mian instruon. M. I,126
  
  Respondo: Kiel sennombre milionoj da aliaj budhanoj dum la lastaj 2500 jaroj, mi trovis, ke budhaj instruoj bone komprenigas malfacilan mondon. Ili donis signifon al tio, kio estas sensignifa vivo. Ili jam donis al mi humanajn kaj kompatemajn etikojn per kiuj ili gvidas mian vivon. Kaj ili jam montris al mi kiel mi povas atingi la staton de pureco kaj perfekteco en la sekva vivo. Poeto en antikva Hindio iam skribis pri la Budho.
+
  Se iuj estas ĵaluzaj, egoismaj aŭ malhonestaj, ili ne plaĉas al aliaj malgraŭ siaj elokventeco kaj bona aspekto. Sed la homoj, kiuj jam forigis tiajn aferojn kaj liberiĝis de malamo, estas vere belaj. Dp.262-3
  
  "Iri al li por rifuĝi, laŭdi lin, honori lin kaj resti en lia Darmo estas konduto kun kompreno."
+
  Homo, kiu ne bridis, disciplinis kaj kontentis pri sinbrido, ne kapablas disciplini kaj kontentigi aliajn. Sed tiu, kiu sin bridas, disciplinas kaj kontentigas, povas helpi aliajn fariĝi tiaj. M.I,45
  
  Mi tute konsentas kun tiuj vortoj.
+
  Kontenteco estas la plej granda riĉaĵo. Dp.227
  
  Demando: Mi havas amikon, kiu ĉiam klopodas konverti min al sia religio. Mi ne vere interesiĝas pri lia religio kaj mi jam diris tion al li, sed li ne volas lasi min sola. Kion mi povas fari?
+
  Se aliaj homoj kritikas min, la Darmon kaj la Samgon, vi ne rajtas koleri, ĉar tio nebulos vian juĝon kaj vi ne scios la pravecon kaj malpravecon de ilia diro. Se aliaj tion faras, ekspliku al ili, kiel erara estas ilia kritikado, dirante, "Ĉi tio ne estas prava. Tio ne estas ĝusta. Ĉi tio ne estas nia konduto. Tio ne estas nia maniero." Same, se iu laŭdas min, la Darmon aŭ la Samgon, vi devas vin deteni de fiereco kaj aroganteco ĉar tio nebulos vian juĝon, kaj vi ne scios ĉu ili diras prave aŭ ne. Se aliaj tion faras, ekspliku al ili dirante, "Ĉi tio estas prava. Tio estas ĝusta. Ĉi tio estas nia konduto. Tion vi trovos en ni." D.I,3
  
  Respondo: La unua afero kompreninda por vi estas, ke tiu homo ne estas via vera amiko. Vera amiko respektas viajn dezirojn kaj akceptas vin malgraŭ kia vi estas. Mi suspektas, ke tiu ĉi homo sin pretendas kiel vian amikon nur por konverti vin. Kiam iuj klopodas trudi sian volon al vi, ili certe ne estas amikoj.  
+
  Se vortoj havas la kvin ecojn, ili estas ne malbone parolitaj, sed bone parolitaj, honorindaj por ordinaraj homoj kaj laŭdindaj por la saĝuloj. Kiuj kvin? Ili estas parolitaj je ĝusta tempo; ili estas veraj; ili estas parolitaj kun ĝentileco; ili trafas la punkton kaj ili estas parolitaj kun amo. A,III,243
  
  Demando: Sed li diras, ke li volas dividi sian religion kun mi.
+
  Kiel profunda lago klara kaj kvieta, la saĝuloj estas tute pacaj kiam ili aŭdas la instruojn. Dp. 82
  
  Respondo: Estas bona afero por iu dividi sian religion kun aliaj. Sed mi opinias, ke via amiko ne scias la diferencon inter divido kaj trudado. Se mi havas pomon, mi donas al vi duonon kaj vi akceptas mian donacon, tiam mi dividas kun vi. Sed se vi diras al mi: "Dankon, sed mi jam manĝis." kaj se mi daŭre insistas, ke vi manĝu la duonan pomon, ĝis vi cedas al mia premo, tion oni ne povas nomi divido. Homoj kiel via amiko strebas maski sian malbonan konduton per la pretendo "divido", "amo" aŭ "malavareco", sed kiel ajn li nomas, lia konduto restas kruda, malsincera kaj egoisma.
+
  Estas ne tre grave perdi ion kiel riĉaĵon, sed estas terura afero perdi saĝon. Estas ne tre grave gajni ion kiel riĉaĵon, sed estas mirinda afero gajni saĝon. A.I,15
  
  Demando: Do kiel mi povas haltigi lin?
+
  Se malatentemaj homoj recitas la sanktan tekston sed ne praktikas tion, kion ili diras, ili similas al paŝtisto nur kalkulanta alies bovojn kaj ne ĝuos la profiton de la sankta vivo. Dp.19
  
  Respondo: Tre simple. Unue, sciu klare en via menso, kion vi volas. Due, klare kaj koncize diru al li pri tio. Trie, kiam li demandas, "Kio estas via kredo pri tio?" aŭ "Kial vi ne volas veni al la kunveno kun mi?", klare, ĝentile kaj persiste ripetu vian unuan eldiron. "Dankon por la invito, sed mi ne preferas iri."
+
  Ĝuste kiel patrino protektas sian solinfanon eĉ malgraŭ la risko de sia propra vivo, oni ankaŭ devas tiel doni senliman amon al ĉiuj vivestaĵoj en la mondo. Sn. 150
  
  "Kial ne?"
+
  Homo, kiu volas admoni alian, devas tiel pensi unue kiel tio: "Ĉu mi estas tiu, kiu tute praktikas purigadon en la korpo kaj parolo? Ĉu tiuj kvalitoj troviĝas en mi?" Se li ne havas tiujn kvalitojn, sendube iuj diras: "Venu nun, kial vi ne tute praktiku purigadon en korpo kaj parolo unue?" Tiu, kiu volas admoni alian devas unue tiel pensi: "Ĉu mi mem liberiĝis de malbona volo kaj disvolvis la amon al aliaj? Ĉu tiu kvalito troviĝas en mi?" Se li ne havas tiun kvaliton, estas sendube iuj diras, "Venu, kial vi ne praktiku amon al vi?" A. V,79
  
  "Tio estas mia propra afero. Mi ne preferas iri."
+
  Kiuj ajn praktikas justecon matene, tagmeze aŭ  nokte, ili havos feliĉajn matenon, tagmezon kaj nokton. A.I,294
  
  "Sed tie estos multaj interesaj homoj."
+
  Se iu insultas vin, batas vin, ĵetas ŝtonojn al vi aŭ trafas vin per bastono aŭ glavo, vi devas pensi rezigninte ĉiujn mondajn dezirojn kaj konsiderojn, "Mia koro ne moviĝos. Mi ne parolos malicajn vortojn. Mi ne sentos koleron, sed tenos bonkorecon kaj kompatemon por ĉiuj vivestaĵoj." Vi devas tiel pensi. M.I,126
  
  "Mi certas, ke jes, sed mi ne preferas iri."
+
  Irigaciistoj kondukas akvon, sagfaristoj kurbigas sagstangojn, lignaĵistoj formigas lignaĵon, sed la saĝuloj muldas sin mem. Dp. 80
  
  "Mi invitas vin ĉar mi zorgas pri vi."
+
  Ekzistas kvar specaj homoj en la mondo. Kiuj kvar? Tiuj, kiuj zorgas nek pri sia boneco nek pri alies boneco; tiuj, kiuj zorgas pri alies boneco sed ne pri sia propra boneco; tiuj, kiuj zorgas pri sia propra boneco sed ne pri alies boneco; kaj tiuj, kiuj zorgas ambaŭ pri sia propra boneco kaj pri alies boneco... El tiuj kvar specaj homoj la plej bonaj, ĉefaj kaj altaj estas tiuj, kiuj zorgas pri sia propra boneco kaj pri alies boneco. A.II,94
  
  "Mi ĝojas, ke vi zorgas pri mi, sed mi ne preferas iri."
+
  Se vi rifuĝas en la Budho, la Darmo kaj la Samgo, vi liberiĝos de timo kaj tremado. S.I, 220
  
  Se vi klare, pacience kaj persiste ripetas vian deziron kaj rifuzas al li impliki vin en tian diskuton, li eble cedos. Estas honto, ke vi devas tion fari, sed tre gravas por homoj lerni, ke ili ne rajtas trudi al aliuloj siajn kredojn aŭ dezirojn.
+
  Konkeru malamon per amo, malbonon per bono, avarecon per malavaro kaj mensogojn per vero. Dp. 223
  
  Demando: Ĉu budhanoj devas peni por dividi la Darmon kun aliaj?
+
  Homoj, kies pensoj, paroloj kaj kondutoj estas bonaj, estas siaj propraj amikoj. Eĉ se ili diras, "Ni ne zorgas pri ni mem." Ili ankoraŭ estas siaj propraj amikoj. Kial? Ĉar ili faras por si tion, kion amiko faras por ili. S.i, 71
  
  Respondo: Jes, ili devas. Se iuj demandas vin pri Budhismo, diru al ili. Vi eĉ rajtas diri al ili pri la instruoj de la Budho sen ilia demando. Sed se ili per siaj vortoj aŭ agoj informas vin, ke ili ne interesiĝas, akceptu tion kaj respektu iliajn dezirojn. Estas ankaŭ grave memori, ke vi informas la homojn pri la Darmo per via konduto multe pli efike ol per via predikado. Ĉiam prezentu al ili la Darmon per pensemo, afableco, toleremo, justeco kaj honesteco. Lasu la Darmon brili per viaj paroloj kaj kondutoj. Se ĉiu el ni, vi kaj mi, konas perfekte pri la Darmo, plene praktikas ĝin kaj malavare dividas ĝin kun aliaj, ni povas profitigi nin mem kaj ankaŭ la aliajn.
+
  Ne subtaksu bonon dirante, "Mi ne povas esti tia." Konstantaj akvogutoj povas plenigi poton kaj la saĝo same iom kaj iom plenigas sin mem per bono. Dp. 122
 +
 
 +
  Iam iu monaĥo suferis de disenterio kaj falis en sian ekskrementon. La Sinjoro kaj Anando vizitis la loĝejojn kaj venis al la loko, kie estis la malsana monaĥo. La Sinjoro demandis lin: "Monaĥo, kio okazas al vi?"
 +
 
 +
  "Mi suferas de disenterio, Sinjoro."
 +
 
 +
  "Ĉu neniu prizorgas vin?"
 +
 
 +
  "Neniu, Sinjoro."
 +
 
 +
  "Kial aliaj monaĥoj ne prizorgas vin?"
 +
 
 +
  "Ĉar mi estas senutila al ili."
 +
 
 +
  Tiam la Sinjoro diris al Anando: "Iru kaj alportu akvon. Ni lavos tiun ĉi monaĥon." Do Anando alportis akvon, kaj la Sinjoro verŝis akvon dum Anando lavis la tutan korpon de la monaĥo. Poste la Sinjoro kaj Anando tenis la kapon kaj piedojn de la monaĥo kaj portis lin sur la liton. Fine la Sinjoro kunvenigis la monaĥojn kaj demandis ilin: "Kial vi ne prizorgas la malsanan monaĥon?"
 +
 
 +
  "Ĉar li estas senutila al ni."
 +
 
 +
  "Monaĥoj, vi havas nek patron nek patrinon por prizorgi vin. Se vi ne reciproke prizorgas unu la aliajn, kiu prizorgas vin? Kiu volas flegi min, flegu la malsanulon." Vin. IV,301
 +
 
 +
  La donaco de vero estas plej bona ol ĉiuj aliaj donacoj. Dp. 354
 +
 
 +
  Estas bone pensi de tempo al tempo pri via propraj mankoj. Estas bone pensi de tempo al tempo pri alies mankoj. Estas bone pensi de tempo al tempo pri viaj propraj virtoj. Estas bone pensi de tempo al tempo pri alies virtoj. A.V, 159
 +
 
 +
  Tiuj, kiuj faras bonon, ĝojas nun, ili ĝojas poste, ili ĝojas ambaŭ nun kaj poste. Ili ĝojas kaj feliĉas kiam ili pensas pri siaj propraj bonaj kondutoj. Dp. 16
 +
 
 +
  Rezignu eraron. Tio estas farebla. Se tio ne estus farebla, mi ne postulus vin tiel agi. Sed tio estas farebla, do mi diras, "Rezignu eraron." Se rezigni eraron kondukus vin al perdo aŭ malĝojo, mi ne postulus vin tiel agi. Sed tio estos bono kaj feliĉo por vi, do mi diras, "Rezignu eraron." Nutru la bonon. Tio estas farebla. Se tio ne estus farebla, mi ne postulus vin tiel agi. Sed tio estas farebla do mi diras, "Nutru la bonon." Se nutri la bonon kondukus vin al perdo aŭ malĝojo, mi ne postulus vin tiel agi. Sed tio pliigos viajn bonon kaj feliĉon, do mi diras, "Nutru la bonon." A.I,58
 +
 
 +
  Ĉiuj tremas je puno kaj vivo estas kara al ĉiuj. Do starigu vin en la lokojn de aliaj, nek mortigu nek lasu mortigon. Dp. 130
 +
 
 +
  La bono brilas de malproksime kiel la Himalajoj. La malbono estas obskura kiel sago pafita en la nokto. Dp. 304
 +
 
 +
  La Sinjoro diris: "Kiel vi pensas pri tio? Kio estas la celo de spegulo?"
 +
 
 +
  "Ĝi estas por celo de reflekto," respondis Rahulo.
 +
 
 +
  Tiam la Sinjoro diris: "Eĉ se tiel, konduto devas esti farita per korpo, parolo aŭ menso nur post zorgema pripenso." M.I, 415
 +
 
 +
  Kiel rivero Gango fluas, sin klinas kaj celas al la oriento, tiu, kiu praktikas kaj disvolvas la Noblan Okopan Vojon fluas, sin klinas, kaj celas al Nirvano. S.V. 40
 +
 
 +
  Tiuj, kiuj senĉese pensas, "Li insultis min!" "Li batis min!" "Li subpremis min!" "Li prirabis min!", neniam forigas sian malamon. Sed povas tiuj, kiuj rezignas tiajn pensojn. Ĉar en tiu ĉi mondo malamo neniam estas forigebla per pli da malamo. Estas amo, kiu forigas malamon, kaj tio estas eterna vero. Dp. 3-5

Nuna versio ekde 01:33, 21 Jun. 2014

 14. Iom da diroj de la Budho

  Saĝo puriĝis de virto kaj virto puriĝis de saĝo. Kie ekzistas unu el ili, ekzistas ĉiam la alia. Virta homo havas saĝon kaj saĝa homo havas virton. La Kombinado de ambaŭ estas nomata la plej supera afero en la mondo. D.I,84

  La menso kaŭzis ĉiujn aferojn, la menso regas ilin, kaj ili ĉiuj estas faritaj de la menso. Se homo parolas aŭ kondutas kun pura menso, feliĉo sekvos lin kiel ombro neniam forlasebla. Dp. 2

  Oni tute ne rajtas kulpigi la aliajn aŭ malestimi iun ajn el ili en iu ajn loko pro iu ajn kaŭzo. Ne deziru suferon al la aliaj pro kolero aŭ rivaleco. Sn.149

  Same kiel granda oceano havas nur unu guston, la guston de salo, ankaŭ la Darmo havas nur unu guston, la guston de libereco. Ud.56

  Estas facile vidi mankojn de aliaj, sed estas malfacile por homoj vidi la mankojn de si mem. Kiam ni ventumas alies mankojn kiel grajnan ŝelon, ni kaŝas nian mankon kiel ĉasisto sin kaŝas en ŝirmejo. Nur iritiĝas tiuj, kiuj rigardas alies mankojn. Iliaj negativecoj kreskas kaj fariĝas malfacile detrueblaj. Dp.252-3

  Multaj florkronoj estas faritaj el amaso da floroj. Same, multaj bonaj kondutoj estas faritaj de ordinaraj homoj. Dp.53

  Kiam vi parolas al aliaj, vi povas paroli je tempo ĝusta aŭ malĝusta, laŭ la faktoj aŭ ne, ĝentile aŭ krude, al la punkto aŭ ne, kun menso plena de malamo aŭ plena de amo. Vi devas trejni vin mem kiel tio: "Nia menso ne rajtas esti malvirtigita, nek ni faros malbonan parolon, sed ni vivos kun la menso libera de malamo kaj plena de amo per bonkoro kaj kompatemo. Ni vivos por unue plenigi homon per amo kaj per ili ekplenigi la tutan mondon per vasta, penetra kaj nemezurebla amo tute sen kolero kaj malamo." Jen kiel vi devas trejni vin. M.I,126

  Per tri aferoj oni povas rekoni saĝulon. Kiuj tri? Li vidas sian proprajn kulpojn kiel ili estas. Vidinte ilin, li klopodas korekti ilin. Kiam la aliaj agnoskas siajn kulpojn, li pardonas ilin. A.I,103

  Ĉesi fari malbonon, lerni fari bonon kaj purigi la menson. Tio estas la instruo de Budhoj. Dp. 183

  Lernu de akvo. En montaj fendoj kaj fendegoj laŭte ŝprucas rojoj. Sed grandaj riveroj fluas silente. Malplenaj objektoj faras bruon dum la plenaj objekoj ĉiam kvietas. La malsaĝulo similas al duon-plena poto dum la saĝulo similas al profunda kvieta lageto. Sn.720-1

  Se via menso estas plena malamo eĉ kiam krimulo tranĉas vin feroce per segilo, vi ne estas praktikanta mian instruon. M. I,126

  Se iuj estas ĵaluzaj, egoismaj aŭ malhonestaj, ili ne plaĉas al aliaj malgraŭ siaj elokventeco kaj bona aspekto. Sed la homoj, kiuj jam forigis tiajn aferojn kaj liberiĝis de malamo, estas vere belaj. Dp.262-3

  Homo, kiu ne bridis, disciplinis kaj kontentis pri sinbrido, ne kapablas disciplini kaj kontentigi aliajn. Sed tiu, kiu sin bridas, disciplinas kaj kontentigas, povas helpi aliajn fariĝi tiaj. M.I,45

  Kontenteco estas la plej granda riĉaĵo. Dp.227

  Se aliaj homoj kritikas min, la Darmon kaj la Samgon, vi ne rajtas koleri, ĉar tio nebulos vian juĝon kaj vi ne scios la pravecon kaj malpravecon de ilia diro. Se aliaj tion faras, ekspliku al ili, kiel erara estas ilia kritikado, dirante, "Ĉi tio ne estas prava. Tio ne estas ĝusta. Ĉi tio ne estas nia konduto. Tio ne estas nia maniero." Same, se iu laŭdas min, la Darmon aŭ la Samgon, vi devas vin deteni de fiereco kaj aroganteco ĉar tio nebulos vian juĝon, kaj vi ne scios ĉu ili diras prave aŭ ne. Se aliaj tion faras, ekspliku al ili dirante, "Ĉi tio estas prava. Tio estas ĝusta. Ĉi tio estas nia konduto. Tion vi trovos en ni." D.I,3

  Se vortoj havas la kvin ecojn, ili estas ne malbone parolitaj, sed bone parolitaj, honorindaj por ordinaraj homoj kaj laŭdindaj por la saĝuloj. Kiuj kvin? Ili estas parolitaj je ĝusta tempo; ili estas veraj; ili estas parolitaj kun ĝentileco; ili trafas la punkton kaj ili estas parolitaj kun amo. A,III,243

  Kiel profunda lago klara kaj kvieta, la saĝuloj estas tute pacaj kiam ili aŭdas la instruojn. Dp. 82

  Estas ne tre grave perdi ion kiel riĉaĵon, sed estas terura afero perdi saĝon. Estas ne tre grave gajni ion kiel riĉaĵon, sed estas mirinda afero gajni saĝon. A.I,15

  Se malatentemaj homoj recitas la sanktan tekston sed ne praktikas tion, kion ili diras, ili similas al paŝtisto nur kalkulanta alies bovojn kaj ne ĝuos la profiton de la sankta vivo. Dp.19

  Ĝuste kiel patrino protektas sian solinfanon eĉ malgraŭ la risko de sia propra vivo, oni ankaŭ devas tiel doni senliman amon al ĉiuj vivestaĵoj en la mondo. Sn. 150

  Homo, kiu volas admoni alian, devas tiel pensi unue kiel tio: "Ĉu mi estas tiu, kiu tute praktikas purigadon en la korpo kaj parolo? Ĉu tiuj kvalitoj troviĝas en mi?" Se li ne havas tiujn kvalitojn, sendube iuj diras: "Venu nun, kial vi ne tute praktiku purigadon en korpo kaj parolo unue?" Tiu, kiu volas admoni alian devas unue tiel pensi: "Ĉu mi mem liberiĝis de malbona volo kaj disvolvis la amon al aliaj? Ĉu tiu kvalito troviĝas en mi?" Se li ne havas tiun kvaliton, estas sendube iuj diras, "Venu, kial vi ne praktiku amon al vi?" A. V,79

  Kiuj ajn praktikas justecon matene, tagmeze aŭ nokte, ili havos feliĉajn matenon, tagmezon kaj nokton. A.I,294

  Se iu insultas vin, batas vin, ĵetas ŝtonojn al vi aŭ trafas vin per bastono aŭ glavo, vi devas pensi rezigninte ĉiujn mondajn dezirojn kaj konsiderojn, "Mia koro ne moviĝos. Mi ne parolos malicajn vortojn. Mi ne sentos koleron, sed tenos bonkorecon kaj kompatemon por ĉiuj vivestaĵoj." Vi devas tiel pensi. M.I,126

  Irigaciistoj kondukas akvon, sagfaristoj kurbigas sagstangojn, lignaĵistoj formigas lignaĵon, sed la saĝuloj muldas sin mem. Dp. 80

  Ekzistas kvar specaj homoj en la mondo. Kiuj kvar? Tiuj, kiuj zorgas nek pri sia boneco nek pri alies boneco; tiuj, kiuj zorgas pri alies boneco sed ne pri sia propra boneco; tiuj, kiuj zorgas pri sia propra boneco sed ne pri alies boneco; kaj tiuj, kiuj zorgas ambaŭ pri sia propra boneco kaj pri alies boneco... El tiuj kvar specaj homoj la plej bonaj, ĉefaj kaj altaj estas tiuj, kiuj zorgas pri sia propra boneco kaj pri alies boneco. A.II,94

  Se vi rifuĝas en la Budho, la Darmo kaj la Samgo, vi liberiĝos de timo kaj tremado. S.I, 220

  Konkeru malamon per amo, malbonon per bono, avarecon per malavaro kaj mensogojn per vero. Dp. 223

  Homoj, kies pensoj, paroloj kaj kondutoj estas bonaj, estas siaj propraj amikoj. Eĉ se ili diras, "Ni ne zorgas pri ni mem." Ili ankoraŭ estas siaj propraj amikoj. Kial? Ĉar ili faras por si tion, kion amiko faras por ili. S.i, 71

  Ne subtaksu bonon dirante, "Mi ne povas esti tia." Konstantaj akvogutoj povas plenigi poton kaj la saĝo same iom kaj iom plenigas sin mem per bono. Dp. 122

  Iam iu monaĥo suferis de disenterio kaj falis en sian ekskrementon. La Sinjoro kaj Anando vizitis la loĝejojn kaj venis al la loko, kie estis la malsana monaĥo. La Sinjoro demandis lin: "Monaĥo, kio okazas al vi?"

  "Mi suferas de disenterio, Sinjoro."

  "Ĉu neniu prizorgas vin?"

  "Neniu, Sinjoro."

  "Kial aliaj monaĥoj ne prizorgas vin?"

  "Ĉar mi estas senutila al ili."

  Tiam la Sinjoro diris al Anando: "Iru kaj alportu akvon. Ni lavos tiun ĉi monaĥon." Do Anando alportis akvon, kaj la Sinjoro verŝis akvon dum Anando lavis la tutan korpon de la monaĥo. Poste la Sinjoro kaj Anando tenis la kapon kaj piedojn de la monaĥo kaj portis lin sur la liton. Fine la Sinjoro kunvenigis la monaĥojn kaj demandis ilin: "Kial vi ne prizorgas la malsanan monaĥon?"

  "Ĉar li estas senutila al ni."

  "Monaĥoj, vi havas nek patron nek patrinon por prizorgi vin. Se vi ne reciproke prizorgas unu la aliajn, kiu prizorgas vin? Kiu volas flegi min, flegu la malsanulon." Vin. IV,301

  La donaco de vero estas plej bona ol ĉiuj aliaj donacoj. Dp. 354

  Estas bone pensi de tempo al tempo pri via propraj mankoj. Estas bone pensi de tempo al tempo pri alies mankoj. Estas bone pensi de tempo al tempo pri viaj propraj virtoj. Estas bone pensi de tempo al tempo pri alies virtoj. A.V, 159

  Tiuj, kiuj faras bonon, ĝojas nun, ili ĝojas poste, ili ĝojas ambaŭ nun kaj poste. Ili ĝojas kaj feliĉas kiam ili pensas pri siaj propraj bonaj kondutoj. Dp. 16

  Rezignu eraron. Tio estas farebla. Se tio ne estus farebla, mi ne postulus vin tiel agi. Sed tio estas farebla, do mi diras, "Rezignu eraron." Se rezigni eraron kondukus vin al perdo aŭ malĝojo, mi ne postulus vin tiel agi. Sed tio estos bono kaj feliĉo por vi, do mi diras, "Rezignu eraron." Nutru la bonon. Tio estas farebla. Se tio ne estus farebla, mi ne postulus vin tiel agi. Sed tio estas farebla do mi diras, "Nutru la bonon." Se nutri la bonon kondukus vin al perdo aŭ malĝojo, mi ne postulus vin tiel agi. Sed tio pliigos viajn bonon kaj feliĉon, do mi diras, "Nutru la bonon." A.I,58

  Ĉiuj tremas je puno kaj vivo estas kara al ĉiuj. Do starigu vin en la lokojn de aliaj, nek mortigu nek lasu mortigon. Dp. 130

  La bono brilas de malproksime kiel la Himalajoj. La malbono estas obskura kiel sago pafita en la nokto. Dp. 304

  La Sinjoro diris: "Kiel vi pensas pri tio? Kio estas la celo de spegulo?"

  "Ĝi estas por celo de reflekto," respondis Rahulo.

  Tiam la Sinjoro diris: "Eĉ se tiel, konduto devas esti farita per korpo, parolo aŭ menso nur post zorgema pripenso." M.I, 415

  Kiel rivero Gango fluas, sin klinas kaj celas al la oriento, tiu, kiu praktikas kaj disvolvas la Noblan Okopan Vojon fluas, sin klinas, kaj celas al Nirvano. S.V. 40

  Tiuj, kiuj senĉese pensas, "Li insultis min!" "Li batis min!" "Li subpremis min!" "Li prirabis min!", neniam forigas sian malamon. Sed povas tiuj, kiuj rezignas tiajn pensojn. Ĉar en tiu ĉi mondo malamo neniam estas forigebla per pli da malamo. Estas amo, kiu forigas malamon, kaj tio estas eterna vero. Dp. 3-5