35. D: Ĉu la Budho verkis la budhismajn verkojn per si mem?

　　35. D: Ĉu la Budho verkis la budhismajn verkojn per si mem?

　　R: Ne, budhismaj verkoj estis parkere recititaj kaj notitaj de la budhaj disĉiploj post lia morto. En la jaro de la Budha Nirvano, liaj kvincent disĉiploj okazigis kunvenon sub la gvido de Mahakasapo en Saptaparna Kaverno (P. Sattapaṇṇi-guhā) proksime al Raĝagaho kun intenco kompili kaj modifi la budhajn instruojn por posteuloj. En la kunveno, Anando recitis la sutrojn predikitajn de la Budho, Upalio recitis la Vinajon faritan de la Budho kaj Mahakasapo recitis la Abidarmon kaj faris suplementon. La Abidarmo estas ekspliko kaj pristudo de budhismaj doktrinoj.

　　R: Ne, budhismaj verkoj estis parkere recititaj kaj notitaj de la budhaj disĉiploj post lia morto. En la jaro de la Budha Nirvano, liaj kvincent disĉiploj okazigis kunvenon sub la gvido de Mahakasapo en Saptaparna Kaverno (P. Sattapaṇṇi-guhā) proksime al Raĝagaho kun intenco kompili la budhajn instruojn por posteuloj. En la kunveno, Anando recitis la sutrojn predikitajn de la Budho, Upalio recitis la Vinajon faritan de la Budho kaj Mahakasapo recitis la Abidarmon kaj faris suplementon. La Abidarmo estas ekspliko kaj pristudo de budhismaj doktrinoj.

　　La Sutro, Vinajo kaj Abidarmo konsistigis Tripitakon. La vorto Pitako origine signifas korbon por enteni objektojn. La kompilado de Sutro, Vinajo kaj Abidarmo en Tripitakon similis al tio, ke oni nomis "la kvar trezorojn" de Ĉinio per Jing (klasikaĵo), Shi (historio), Zi (akademiaj skoloj) kaj Ji (kolektaĵo). La budhisma kunveno nomiĝas la unua Kunrecitado (saṃgīti). Kunrecitado ĝenerale estas interpretita "Jieji" en la ĉina lingvo kun signifo de sutrokunigo, dum ĝia originala signifo en sanskrito kaj pali lingvo estas samga kunveno. La tradukistoj de antikva Ĉinio uzis la vortojn "Jieji" por signifi "kunan recitadon", kiu aludas ambaŭ la kolektadon de Darmo kaj la kunvenon de homoj. Oni pasigis la Tripitakon per buŝa recitado anstataŭ skribi ĝin en tiu tempo.

　　La Sutro, Vinajo kaj Abidarmo konsistigis Tripitakon. La vorto Pitako origine signifis korbon por enteni objektojn. La kompilado de Sutro, Vinajo kaj Abidarmo en Tripitakon similis al tio, ke oni nomis "la kvar trezorojn" de Ĉinio per Jing (klasikaĵo), Shi (historio), Zi (akademiaj skoloj) kaj Ji (kolektaĵo). La budhisma kunveno nomiĝas la unua Kunrecitado (saṃgīti). Kunrecitado ĝenerale estas interpretita "Jieji" en la ĉina lingvo kun signifo de sutrokunigo, dum ĝia originala signifo en sanskrito kaj pali lingvo estas samga kunveno. La tradukistoj de la antikva Ĉinio uzis la vorton "Jieji" por signifi "kunan recitadon", kiu aludas ambaŭ la kolektadon de Darmo kaj la kunvenon de homoj. Oni pasigis la Tripitakon per buŝa recitado anstataŭ skribi ĝin en tiu tempo.

　　36. D: Ĉu okazis aliaj kunvenoj krom la unua?

　　36. D: Ĉu okazis aliaj kunvenoj krom la unua?

　　R: Jes. En la sama tempo krom la kvincent bikŝuoj, kiuj kunvenis en Saptaparna Kaverno (P. Sattapaṇṇa guhā), restis multaj bikŝuoj, kiuj ne aniĝis en la grupo de Mahakasapo. Iom da bikŝuoj kunvenis en alia loko ne malproksima de la kaverno gvidite de Vapo (Vapa), kiu estis unu el la unuaj kvin bikŝuoj. Do en Raĝagaho la kompilado konsistis el du partoj, el kiuj unu okazis en la kaverno kaj la alia ekster la kaverno. La du kompiladoj kune formis la hinajanan tripitakon. Laŭ la tradicia noto, la mahajana tripitako estis kompilita en Ĉakavala-pabato (Cakkavāḷa-pabbata) de bodisatvoj inkluzive de Manĝustrio (Mañjuṣrī), Maitrejo kaj Anando, tamen hinajanaj budhanoj oponas, ke la mahajanaj verkoj estas el la vera darmo predikita de la Budho.

　　R: Jes. En la sama tempo krom la kvincent bikŝuoj, kiuj kunvenis en Saptaparna Kaverno (P. Sattapaṇṇa guhā), restis multaj bikŝuoj, kiuj ne aniĝis en la grupo de Mahakasapo. Ili kunvenis en alia loko ne malproksima de la kaverno gvidite de Vapo (Vapa), kiu estis unu el la unuaj kvin bikŝuoj. Do en Raĝagaho la kompilado konsistis el du partoj, el kiuj unu okazis en la kaverno kaj la alia ekster la kaverno. La du kompiladoj kune formis la hinajanan tripitakon. Laŭ la tradicia noto, la mahajana tripitako estis kompilita en Ĉakavala-pabato (Cakkavāḷa-pabbata) de bodisatvoj inkluzive de Manĝustrio (Mañjuṣrī), Maitrejo kaj Anando, tamen hinajanaj budhanoj oponas, ke la mahajanaj verkoj estas el la vera darmo predikita de la Budho.

　　37. D: Kiel okazis la sesa budhisma kunveno (Kunrecitado) en Birmo antaŭ kelkaj jaroj?

　　37. D: Kiel okazis la sesa budhisma kunveno (Kunrecitado) en Birmo antaŭ kelkaj jaroj?

　　Laŭ noto de Suda budhisma kanono, 235 jarojn post la Budha Nirvano en la regperiodo de Aŝoko (Aṣoka), multaj herezuloj sin miksis en budhanan komunumon kaj konfuzis la budhismajn doktrinojn. Do sub la subteno de Reĝo Aŝoko, Mogaliputo Tiso (Moggaliputta Tissa) okazigis budhisman kunvenon kun 1000 partoprenantoj en Pataliputo  (Pāṭaliputta, nun Patno, ĉefurbo de Bihara Pradeŝo en Hindio) kaj recitis la Tripitakon por eligi herezajn miksaĵojn. Tio estas konata kiel la tria kunveno.

　　Laŭ noto de Suda budhisma kanono, 235 jarojn post la Budha Nirvano en la regperiodo de Aŝoko (Aṣoka), multaj herezuloj sin miksis en budhanan komunumon kaj konfuzis la budhismajn doktrinojn. Do sub la subteno de Reĝo Aŝoko, Mogaliputo Tiso (Moggaliputta Tissa) okazigis budhisman kunvenon kun 1000 partoprenantoj en Pataliputo  (Pāṭaliputta, nun Patno, ĉefurbo de Bihara Pradeŝo en Hindio) kaj recitis la Tripitakon por eligi herezajn miksaĵojn. Tio estas konata kiel la tria kunveno.

　　Laŭ la noto de la Norda Budhismo, ĉirkaŭ 400 jaroj post la Budha Nirvano, en la regperiodo de Reĝo Kanisko de Kusano (King Kaniṣka of Kuṣāna) regita en la Okcidenta Hindio, 500 bikŝuoj sub Vasumito (Ven. Vasumitta) kompilis la komentariojn por la Tripitako. Tiuj komentarioj entenis ĉirkaŭ tricent mil kvarversojn, pli ol naŭ milionojn da vortoj. Unu el ili estis la "Mahvibaso" (Mahāvibhāṣā), tre grava komentaria verko (aṭṭakathā). Tio ĝenerale estis konata kiel la kvara kunveno.

　　Laŭ la noto de la Norda Budhismo, ĉirkaŭ 400 jaroj post la Budha Nirvano, en la regperiodo de Reĝo Kanisko de Kusano (King Kaniṣka of Kuṣāna) en la Okcidenta Hindio, 500 bikŝuoj sub Vasumito (Ven. Vasumitta) kompilis la komentariojn por la Tripitako. Tiuj komentarioj entenis ĉirkaŭ tricent mil kvarversojn, pli ol naŭ milionojn da vortoj. Unu el ili estis la "Mahavibaso" (Mahāvibhāṣā), tre grava komentaria verko (aṭṭakathā). Tio ĝenerale estis konata kiel la kvara kunveno.

　　Antaŭ cirkaŭ 80 jaroj, Reĝo Mindon de Birmo invitis multajn bikŝuojn ordigi la Palian Tripitakon kaj gravuris la tutajn tekstojn kaj noton pri la ordigado en ŝtonajn platojn, kiuj ankoraŭ konserviĝas en Urbo Mondalo hodiaŭ. Tio estas konata kiel la kvina Kunveno.

　　Antaŭ cirkaŭ 80 jaroj, Reĝo Mindon de Birmo invitis multajn bikŝuojn ordigi la Palian Tripitakon kaj gravuris la tutajn tekstojn kaj noton pri la ordigado en ŝtonajn platojn, kiuj ankoraŭ konserviĝas en Urbo Mondalo hodiaŭ. Tio estas konata kiel la kvina Kunveno.