2.27-34: Malsamoj inter versioj

Kiel registrite je 20:26, 19 Maj. 2014

　　27. D: Kio estas la diferencoj inter Mahajano kaj Hinajano?

　　R: La ĉefa diferenco estas, ke Mahajano emfazas altruismon (konduto profitiga al aliaj), dum Hinajano emfazas liberiĝon de si mem. Mahajano havas verkojn diferencajn de la de Hinajanaj, kaj ankaŭ plimultigas kaj disvolvas budhismajn doktrinojn. Jen kelkaj punktoj:

　　Unue, en la Vero de Ĉesiĝo de Sufero, Mahajano plue tenas la koncepton de “aktiva nirvano” (aparatisthita-nirvana). Laŭ tiu ĉi teorio, Post la ĉeso de la dek du ligoj de Dependa Origino, ĉesas ne la darmoj estiĝantaj kaj malestiĝantaj sur la bazo de kaŭzoj kaj kondiĉoj, sed nur la senscieco kaj moralaj afliktiĝoj ne konformaj al la Dependa Origino. Ĉar “inter nirvano kaj la efemera mondo estas malgranda diferenco”, post atingo de la stato de la Budha perfekta iluminiĝo, oni povas vivi ekster la cirkloj de naskiĝo kaj morto, kaj neniam iris en malestiĝon, do oni povas ĉiam labori senĉese por la kaŭzo de “honori la landon kaj profitigi la vivestaĵojn” en la kondiĉa mondo, restante pace en la nirvana stato kie ajn kaj kiam ajn.

　　Due, la Teorio de Dependa Origino detale eksplikis la teorion, ke darmo estiĝas kun ĉiuj aliaj darmoj kiel siaj kondiĉoj, kaj aliflanke, ĝi mem ankaŭ estas kaŭzo por aliaj. Tiel sola persono havas samspecan rilaton al aliaj vivestaĵoj, kiel la samspecan rilaton inter guto de akvo kaj la oceano. Pro tio troviĝas diroj, ke “ĉiuj vivestaĵoj estas miaj gepatroj” kaj “Rigardi ĉiujn vivestaĵoj kiel sian solan filon”. Tio estigas grandaj amon (metta) kaj kompatemon (karuna). Amo signifas identigi sin mem kun ĝojo kaj feliĉo de ĉiuj aliaj homoj, kaj kompatemo signifas simpatii kun malĝojo kaj doloro de la aliaj. Kun tia menso, oni povas senlace servi al ĉiuj vivestaĵoj. Mahajana Budhismo akcelas la vivkoncepton de “Bodisatvo” kaj precipe la konduton de “Ses perfektoj” (paramita) kaj ”Kvar ĉioentenajn virtojn” (cattari samgaha-vatthuni).

　　28. D: Kio estas “Bodisatvo” (E. Bodisatvo, S. Bodhisattva, P. Bodhisatta)?

　　R: Se ni diras koncize, ĉiu ajn, kiu havas noblan aspiron liberigi si mem kaj ĉiujn vivestaĵojn el mizero kaj suferoj por kune atingi plej superan feliĉon (liberiĝo de si mem kaj aliaj) kaj liberigi sin men kaj ĉiujn vivestaĵojn el senscieco por atingi perfektan iluminiĝon (iluminiĝo de sin mem kaj de aliaj), estas nomata Bodisatvon .

　　29. D: Kio estas la ses perfektecoj (Paramita)?

　　R: Perfekteco estas sinomino de sanskrita vorto “paramita” kun signifo “atingi alian bordon”, kiu estas iri de tiu ĉi bordo de morala afliktiĝo al la alia bordo de iluminiĝo. Ses Perfektecoj estas ses metodoj al la aliaj bordo de iluminiĝo. La unua perfekteco estas malavareco aŭ oferemo, kiu havas tri specojn: (1) materia ofero estas al la aliaj doni ĉion materian, inkluzive de mondaj havaĵoj kaj eĉ siaj propraj kapo, okuloj, manoj, piedoj kaj vivo. (2) Sentima ofero estas protekti ĉiujn vivestaĵojn kaj liberigi ilin el teruro. (3) Darma ofero estas doni la veron al ĉiuj vivestaĵoj. La dua perfekteco estas observi disciplinon aŭ sin teni en perceptoj (Sila). Tio ankaŭ konsistas el tri kategorioj, kiuj estas eviti malbonajn kondutojn, kultivi kaj akumuli bonajn kondutojn kaj profitigi vivestaĵojn. La plej fundamenta disciplino por bodisatvoj estas profitigi vivestaĵojn, kio signifas fari ĉion por la publika profito, dum aliaj preceptoj estas sub ĝi. La tria perfekteco estas pacienco (khanti), kiu signifas ke por servi al ĉiuj aliaj vivestaĵoj oni devas toleri kaluminion, insulton, atakon, la suferojn de malsato, malvarmo kaj tiel plu. Ili devas “fari ĉion malfacilan kaj toleri ĉion malfacilan”, kaj neniam rezigni la ĵuron liberigi vivestaĵojn. La kvara perfekteco diligenteco (Viriya), kiu signifas konstante fari ĉiun penadon kaj strebadon por liberigi ne nur si mem, sed ankaŭ ĉiujn aliajn vivestaĵojn. La kvina perfekteco estas meditado aŭ kontemplado (Samadhi). La sesa perfekteco estas saĝo (panna), kiu estas praktiki meditadon kaj havi scion por ilumini si mem kaj aliajn vivestaĵojn.

　　30: D: Kio estas kvar ĉioentenaj virtoj (cattari samgahavatthuni)?

　　R: Ĉioentenaj virtoj estas kvalitoj garantii la publikan unuecon. La unua estas malavareco aŭ oferemo (Dana). La alia estas bonkora parolo (Peyyavajja), kiu signifas paroli bonkorajn vortojn en bonkora maniero. La tria estas profitiga kondukto (Atthacariya), kiu signifas servi al la publika bono. La kvara estas egaleco, kiu signifas havi la saman vivon kiel ordinara popolo. Tiuj kvar estas la metodoj, per kiuj bodisatvoj faras sian laboron inter homoj.

　　31. D: Ĉu estas necese por bodisatvo akiri diversajn sciojn en la mondon por profitigi la publikan bonon kaj sin identigi kun la aliaj?

　　R: Por profitigi vivestaĵojn, estas necese por bodisatvo lerni vaste kaj bone. Budhismo postulas, ke aspirantoj por bodisatveco lernu kvin sciojn (S. Vidya or P. Vijja, signifanta scion). Ili estas:

　　 1.Fonologio kaj filologio (Ŝabda-vidya).

　　2. Ĉiuj teknologioj, teknikoj, artoj, aritmetiko, kalendaro kaj tiel plu (Silpakarma vidya).

　　3. Medicinaj sciencoj kaj farmakologio (Cikitsa-vidya). ;

　　4. Logiko (Hetu-vidya).

　　5. Budhismaj studoj (Adhayama-vidya).

　　La kleruloj devas posedi kvin sciojn . La postulo por bodisatveco estas “Esti vaste klerita kaj sincere kompatema”. Mahayana budhismo precipe emfazas vastan kaj profundan lernadon.

　　32. D: Bonvou diri al mi pli da trajtoj de Mahajana Budhismo.

　　R: Sekve mi parolos pri la teorio de la senenta naturo (sunnata) de ĉiuj darmoj, kiuj sekvas la nocion de Dependa Origino. Ĝi tenas la signifon, ke ĉiuj darmoj simple estas konsistaĵo pro rilativaj kaŭzoj kaj kondiĉoj. Do ne estas substanco en ili. Alivorte, ĉiuj darmoj estas nenio krom la fenomeno de konsistaĵo pro kaŭzoj kaj kondiĉoj. Aparte de fenomenoj estas neniu noumeno kiel ĝia reganto. Kiam ni parolis antaŭe, ke “Estas ne egoo en ĉiuj darmoj”, mi diris pri la manko de “egoo (atta) en homoj. Nun mi aldonas la manko de egoo en ĉiuj darmoj. La antaŭa oponas koncepton pri egoo en homoj, kaj pruvas “senegoon” en vivestaĵoj, dum la lasta oponas la la koncepton pri egoo en darmoj kaj pruvas “senegoo en darmoj”.

33. D: Ie en budhismaj verkoj estas diro, ke “Materio estas neniu alia ol senenteco (sunnata). Senenteco estas neniu alia ol matierio. Kion ĝi signifas?

R: Ĝi signifas, ke ĉiuj darmoj estas nature senentaj laŭ la Dependa Origino. Estaĵo (Rupa) signifas materion aŭ substancon. Ĝi estas unu el la kvin kuniĝoj, nome estaĵo, senso, percepto, menso kaj konscio. Ĉiu materia fenomeno estas produkto de kombinado de kaŭzoj kaj kondiĉoj. Kvankam ĝi havas siajn proprajn formon kaj funkcion, ĝi ne havas eternan kaj senŝanĝeblan enton interne kiel sian reganton, do ĝi estas senenta. La senenteco ne signifas la malplenan spacon ekster materio (aŭ malpleneco ekster objekto), nek ĝi signifas malplenecon post la ekzisteco (aŭ la malpleneco post la malestiĝo de objekto). Alivorte, senenteco ne apartas de materio, sed “la objekto mem estas senenta.” Nun ĉar aferoj okazas laŭ leĝo de la Dependa Origino, ili ne povas posedi neŝanĝeblan materian ekzistecon en ĉiu materia objekto. Do “materio estas ne diferenca de senenteco” kaj ĉar darmoj ne havas materian ekzistecon, ĝi povas okazi laŭ la kuniĝo de adekvataj kondiĉoj. Do “Senenteco ne diferencaa de materio”. Tio estas simpla interpretado de frazo “Materio estas nenio alia ol senenteco kaj senenteco estas nenio alia ol materio.”

　　Same, spiritaj fenomenoj kiel senso, percepto, menso kaj konscio ankaŭ estas nature senentaj, ĉar ili ankaŭ estiĝas laŭ la Dependa Origino. Senenteco, sur la bazo de la Dependa Origino estas vera naturo de ĉiuj, kiuj ekzistas en la universo, t.e la realeco de ĉiuj darmoj. En mahajana budhismo tiu realeco estas rigardita kiel impreso aŭ sigelo de vero. Tiu doktrino estas nomata “Sigelo de darmo”. Ĉiuj mahajanaj doktrinoj estas atestitaj per tiu “sigelo”. La antaŭe menciitaj budhismaj doktrinoj “aktiva nipana (appanihita-vihara-nibbana) kaj bodisatvaj “Ses perfektoj (paramita) kaj “kvar ĉioentenaj virtoj” ĉiuj estas sur la bazoj de la teorio de senenteco de naturo en la Dependa Origino.

　　34: D: Kion alian vi ankaŭ povas diri al ni pri Mahajana budhismo?

　　R: Mi jam menciis iom da komunaj trajtoj de diversaj skoloj de Mahajana budhismo. Ankoraŭ ekzistas diferencoj inter ili, ĉar ĉiu skolo havas sian propran specialaĵon, sed mi ne parolos detale pri tio ĉi tie.