Vidi fonton por 3. La Ora Telero

　　3. La Ora Telero

　　[Avido kaj Honesto]

　　Iam en la regiono nomata Seri estis du komercistoj de kuiriloj kaj ornamajxoj. Ili interkonsentis dividi la regionon de la urbo inter si. Ili ankaux decidis, ke post la negoco en sia propra parto, ili rajtas iri en la alian por provi sian sxancon. 

　　Iutage, kiam unu el la komercistoj faris komercon sur strato de sia parto, malricxa knabineto vidis lin kaj petis sian avinon acxeti por sxi braceleton. La maljuna avino respondis: "Kiel ni malricxulinoj povus acxeti braceletojn?" La knabineto diris: "Ni havas neniom da mono, tamen ni povas doni al li nian malnovan teleron nigre fumumitan." La maljunulino konsentis provi, do sxi invitis la vendiston en sian hejmon. 

　　La komercisto vidis, ke ili estas tre malricxaj kaj senkleraj, do li ne volis malsxpari tempon cxe ili. Malgraux la peto de la maljunulino, li diris obstine, ke li havas nenian braceleton, por kiu sxi kapablas pagi. Tiam sxi demandis: "Ni havas malnovan teleron senutilan al ni. Cxu ni povas sxangxi gxin kontraux via braceleto?" La komercisto prenis la teleron, kaj dum la ekzameno li hazarde gratis gxian fundon. Surprizite, li trovis, ke sub la nigra malpurajxo estas vera oro! Sed li sxajnigis, ke li tute ne rimarkis tion. Anstatauxe, li decidis trompi la  povrulinojn por akiri la oran teleron kontraux preskaux neniom. Li diris: "Tiu cxi telero estas ne tiel valora kiel braceleto, kaj gxi estas tute senvalora. Mi ne volas gxin." Li forlasis pensante, ke li revenu poste por havigi al si la teleron per malpli da elspezo. 

　　Samtempe, la alia komercisto finis la negocon en siaj kvartaloj de la urbo kaj venis al tiuj de la unua laux la antauxa interkonsento. Li venis al la sama domo. La malricxa knabineto denove petis sian avinon sxangxi la malnovan teleron kontraux braceleto. Vidinte, ke tiu cxi komercisto havas afablan mienon, la maljunulino pensis: "Li estas bona komercisto, tute malsama ol la antauxa malgxentilulo." Do sxi invitis lin hejmen kaj petis sxangxi sian nigre fumumitan teleron kontraux braceleto. Kiam li ekzamenis la teleron, li ankaux vidis, ke estas pura oro sub la malpurajxo. Li diris al la maljunulino: "Cxio el miaj mono kaj varoj ne estas tiel valora kiel la ora telero!"

　　Kompreneble, la maljunulino surprizigxis de tio. Tiam sxi konsciis, ke li estas viro vere bona kaj honesta. Sxi do respondis, ke sxi volonte akceptos kiom ajn li povas pagi por la telero. La komercisto proponis: "Mi donu al vi cxion el miaj mono kaj varoj, se vi nur lasus cxe mi ok monerojn kiel vojagxkoston, kaj ankaux la pesilon, per kies tenujo mi tenos la oran teleron." Ili interkonsentis pri la negoco. Poste, li iris al rivero, kaj tie li pagis ok monerojn al boatisto por transpasi la riveron.

　　Tiam la avida komercisto revenis kun imago de granda profito en la kapo. Kiam li denove vidis la knabineton kaj sxian avinon, li diris, ke li jam sxangxis sian ideon kaj konsentas acxeti la senutilan nigran teleron per pluraj moneroj anstataux ajna braceleto. La maljunulino informis al li aplombe, ke sxi jam faris negocon pri la telero kun honestulo. Sxi diris: "Vi trompis nin, sinjoro."

　　Anstataux honti pro sia mensogo, la avidulo pensis malgxoje: "Mi perdus la oran teleron, kiu valoras cent mil monerojn." Li do demandis al la maljunulino senprokraste: "Laux kiu vojo li iris?" Sxi montris al li la vojon, laux kiu foriris la honestulo. Li haste lasis cxiujn siajn varojn cxe sxia domo kaj ekkuregis al la rivero, pensante: "Li prirabis min! Li prirabis min! Li tute ne rajtas tiel molesti min!"

　　Cxe la bordo li vidis la honestan komerciston en la boato.　Li do kriis al la boatisto: "Revenu! Revenu!" Sed la honestulo ordonis la boatiston dauxrigi sian remadon al la transa bordo, kaj tiu lasta obeis.

　　Vidinte, ke li povas fari nenion kontraux tio, la avidulo eksplodis de kolero. Li saltegis kaj bategis al si la bruston. Li turmentigxis pro tiel granda furiozo kontraux la honestulo, ke li sputadis sangon. Li trafigxis de koratako kaj tuj mortis sur la riverbordo!

　　La moralinstruo estas: Honesteco estas la plej bona taktiko.