Vidi fonton por 2-13. La tragedio de Reĝo Bimbisara

　　2-13. La tragedio de Regxo Bimbisara

　　Regxo Bimbisara havis filon Regxido Agxatasatu, kiu estis bona amiko de Devadato malamika al la Budho. Ili kune pasigis multe da tempo kaj post nelonge Devadato konvinkis la junan regxidon mortigi sian patron.

　　En nokto silenta kaj malluma, Regxido Agxatasatu grimpis en la cxambron de la regxo kun trancxilo ligita al sia kruro. Apenaux li grimpis al sia dormanta patro kiam la palaca gardisto kaptis lin, do la regxo trovis lian planon. Regxo Bimbisara pensis: “Mi jam restas regxo dum tro longa tempo. Estas tempo por mi rezigni kaj transdoni la tronon al Agxatasatu, por ke li regu la regnon en paco. Mi povos retirigxi en religian vivon.” Regxo Bimbisara indulgis Agxatasatu pri lia malbona intenco kaj faris lin nova regxo.

　　Tuj kiam Agxatasatu sidis sur la trono, li surprizis cxiujn, inkluzive de sia patro. Li sin jxetis al sia patro tiel rapide kiel vipero kaptita je la vosto, kaj tenis lin en la plej malluma kaj malvarma subtera malliberejo de la palaco. “Neniu vizitu lin krom mia patrino,” ordonis Agxatasatu, “kaj donu al li neniom da mangxajxo, por ke li mortu de malsato.”

　　Sed Regxo Bimbisara ne mortis laux la deziro de Agxatasatu. Lia lojala edzino sekrete portis al li mangxajxon kasxitan en la vestajxoj. Post kiam Agxatasatu trovis kaj cxesigis tion, sxi portis mangxajxon en sia hartubero. Agxatasatu denove trovis tion. Fine la regxino banigxis, kaj sxminkis sian korpon per miksajxo de mielo, butero kaj sukero. La regxo dauxrigis sian vivon forlekante la mangxajxon de sxia korpo. Fine Agxatasatu trovis la agon de sia patrino kaj tute malpermesis sxin viziti la patron. Do la regxo havis nenion plu por dauxrigi la vivon kaj estis mortanta pro malsato.

　　Tagoj pasis, sed la regxo ankoraux ne mortis. Agxatasatu malpaciencigxis kaj kriis kolere tra la tuta palaco: “Alvenigu barbiron.”

　　Tuj post kiam la barbiro venis, la regxo diris al li furioze: “Mi ordonas, ke vi iru al la cxelo de Bimbisara, fendigu liajn plandojn per razilo, dissxiru la hauxton de liaj plandoj kaj metu salon kaj oleon sur la karnon. Poste piedirigu lin sur brulanta karbo gxis lia morto.”

　　Kiam Regxo Bimbisara vidis la palacan barbiron, liaj larmoj de gxojo malsekigis liajn vangojn. Li pensis: “Mia filo finfine konsciigxis pri sia malsagxo. Nun li sendis barbiron ordigi mian barbon kaj hararon por liberigi min el la malliberejo.” Sed anstatauxe, la barbiro plenumis la ordonon de la nova regxo Agxatasatu per helpo de du soldatoj, kaj la bonkora regxo mortis en granda doloro.

　　Tiutage Agxatasatu informigxis, ke lia edzino naskis filon. La patrigxo ege gxojigis lin kaj subita penso aperis en lia menso. Li hastis al sia patrino kaj demandis: “Diru al mi, Panjo, cxu mia patro amis min kiel mi amas mian filon?”

　　Lia patrino sin turnis al li, fiksrigardis lin silente per siaj okuloj plenaj de malgxojo kaj murmuris nekredeme: “Kion vi diris, Agxatasatu? Vi demandis, cxu via patro amis vin?”

　　“Agxatasatu, kiam vi estis en mia utero, mi volis trinki sangon el la mano de via patro. Kiam li auxdis tion, li gxojplene trancxis sian manradikon, ke mi trinku lian sangon por vi. Kiam auxguristo antauxdiris, ke vi estos malamika al via patro, mi volis cxesigi la gravedecon, sed li preventis min de tio. Mi provis mortigi vin dum mia nasko, sed li haltigis min ecx kiam li bone sciis, ke iutage vi mortigos lin. Cxu tio ne estas amo?” 

　　“Cxu vi ne vidas la cikatron sur via dikfingro? Gxi estis furunko kiam vi estis juna. Pro doloro vi tiel ploregis, ke neniu povis vin endormigi. Kiam via patro auxdis tion, li cxesigis sian dejxoron kaj kuris al vi. Li gxentile metis vin sur siajn femurojn kaj sucxis la furunkon gxis gxi eksplodis en lia busxo. Mia filo, via patro englutis la sangan puson pro amo al vi. Kiel vi povus diri, ke li ne amis vin, Agxatasatu? Diru al mi, Agxatasatu, cxu vi faros por via filo tion, kion via patro faris por vi? Vi jam mortigis vian patron, kiu vere amis vin.” 

　　Kiam Agxatasatu auxdis tion, li eksplodis de plorego. Li tuj ordonis siajn gardistojn: “Kuru, kuru por liberigi mian patron antaux lia morto.” Sed neniu el ili sin movis. “Iru, mi ordonas vin! Liberigu mian patron antaux lia morto!” Agxatasatu kriegis.

　　Tiam lia konsilanto alpasxis kaj diris malrapide: “Granda regxo, via patro jam mortis matene.” Agxatasatu genuigxis kaj ploregis gxis ege tordigxis lia korpo. Li diris foje refoje: “Indulgu min, Pacxjo. Bonvolu indulgi min.”

　　Agxatasatu konsciis pri la amo de sia patro nur kiam li mem farigxis patro. Regxo Bimbisara naskigxis kiel cxielano en la Catumaharagxika Cxielo.