Vidi fonton por 11. La Budhismaj Verkoj

　　11. La Budhismaj Verkoj

　　Demando: Preskaux cxiuj religioj havas ian sanktan skribon aux Biblion. Kio estas la sankta libro de Budhismo?

　　Respondo: La sankta libro de Budhismo nomigxas Tripitako. Gxi estas skribita en antikva hindia lingvo, kiu tre similas al la lingvo parolita de la Budho. La Tripitako estas verko tre granda. Gxia angla traduko havas proksimume 40 volumojn.

　　Demando: Kion signifas la nomo Tripitako?

　　Respondo: La vorto Tripitako konsistas el du partoj, Tri signifas "tri" kaj Pitako signifas "korbojn". La unua parto de la nomo venis de la fakto, ke la budhismaj verkoj konsistas el tri partoj. La unua parto, nomata Sutra Pitako, entenas cxiujn instruojn de la Budho kaj iom da instruoj de liaj iluminigxintaj discxiploj. La stiloj de la materialoj en la Sutra Pitako estas diversaj kaj permesis al la Budho prediki sian instruon al diversaj homoj. Multaj instruoj de la Budho estas predikoj, dum aliaj estas dialogoj. Aliaj partoj kiel la Damapado prezentas la budhan instruon per versaroj. La Jatakoj, kiel alia ekzemplo, konsistas el amuzaj rakontoj, en kiuj la cxefaj roloj ofte estas bestoj. La dua parto de la Tripitako estas la Vinaja Pitako. Gxi konsistas el reguloj kaj procedoj por monahxoj kaj monahxinoj, konsiloj pri monahxejaj administrado kaj procedo, kaj la frua historio de monahxa komunumo. La lasta parto estas nomita Abidarma Pitako. Gxi estas kompleksa kaj profunda por analizi kaj klasifiki cxiujn elementojn, kiuj konsistigas individuon. Kvankam Abidarmo estis iom pli malfrua ol la unuaj du partoj de la Tripitako, gxi entenas nenion kontraux ili.

　　Nun ni ekspliku la vorton "Pitako". En la antikva Hindio konstruistoj kutime transportis konstruajn materialojn de unu loko al alia per korboj. Kun korbo sur la kapo, oni iris iom da distanco al la sekva laboranto, pasigis gxin al li, kaj denove ripetis la procezon. En la tempo de la Budho, skribo estis konata, tamen kiel medio malpli fidinda ol la homa memoro lauxopinie. Libroj povus putri en musona malsekigxo aux mordigxi de blankaj formikoj, sed homa memoro povas dauxri tiom longe kiom oni vivas. Do monahxoj kaj monahxinoj tenis la budhajn instruojn en sia memoro kaj pasigis ilin al aliaj kiel konstruistoj transportis teron kaj brikojn unu al aliaj per korboj. Jen kial tri partoj de la budhismaj verkoj nomigxas korboj. Oni tiamaniere konservis la Tripitakon por centoj da jaroj kaj finfine skribis gxin en cxirkaux 100 jaroj a.K. en Srilanko.

　　Demando: Se la verkoj konservigxis en homa memoro dum tiel longa tempo, ili eble farigxus tre malfidindaj. Multaj budhaj instruoj perdigxus aux sxangxigxus.

　　Respondo: Konservi verkojn estas komuna klopodo de monahxaj komunumoj. Ili kunvenis je regulaj tempoj kaj cxantis partojn aux tuton de la Tripitako. Tio fakte neebligis la aldonon aux sxangxon al gxi. Imagu, kio okazos se grupo de cent homoj memoras kanton en la koro, kaj kiam ili cxiuj kantas, iu erare kantas verson aux provas enmeti novan verson. La tuta grupo de tiuj, kiuj gxuste konas la kanton, malhelpas tiun fari sxangxon. Estas grave rememori, ke en tiuj tagoj ne trovigxis televidoj, jxurnaloj kaj anoncoj por delogi kaj konfuzi la menson. La fakto, ke monahxoj kaj monahxinoj meditis, signifas, ke ili havis ekstreme bonajn memorojn. Ecx hodiaux, longan tempon post kiam la libroj venis kaj ekuzigxis, ankoraux trovigxas monahxoj kapablaj reciti la tutan Tripitakon parkere. La monahxo Mengong Sayadaw de Birmo kapablas tion fari kaj li estas menciita en la Ginis-libro de Rekordoj kiel homo kun la plej bona memoro en la mondo.

　　Demando: Kiom gravaj estas la sutroj por budhanoj?

　　Respondo: Budhanoj ne opinias, ke Tripitako estas sankta kaj senerara revelacio de dio, kies vortojn ili devas kredi. Anstatauxe, gxi estas instruo de la grandulo, kiu prezentis siajn eksplikon, admonon, gvidon kaj kuragxigon, do Tripitakon oni devas legi penseme kaj respekte. Nia celo devas esti kompreni, kion Tripitako instruas, anstataux nur gxin kredi. Do ni devas cxiam esplori la diron de la Budho laux nia sperto. Vi povus diri, ke la komprenema sinteno de budhanoj al la instruoj de la Budho tre similas al tiu de sciencistoj esplorantaj raportajxon en scienca jxurnalo. Sciencisto faras eksperimenton kaj publikigas siajn trovajxon kaj konkludon en jxurnalon. Aliaj sciencistoj legos la paperon kaj traktos gxin kun respekto, sed ili ne konsideros gxin valida kaj auxtoritata gxis kiam ili faros la saman eksperimenton kaj gajnos la saman rezulton.

　　Demando: Antauxe vi menciis Damapadon. Kio gxi estas?

　　Respondo: Damapado estas unu el la plej malgrandaj sutroj en la unua parto de Tripitako. La nomo povas tradukigxi kiel "La Vojo de la Vero" Aux "Versoj de la Vero". Gxi konsistas el 423 versoj. El ili iuj estas koncizaj, iuj profundaj, iuj kun amuzaj ridindajxoj dum aliaj en multe da beleco. La Budho parolis pri cxio el ili. Do Damapado estas la plej populara verko de budhisma literaturo. Gxi jam tradukigxis en plej cxefajn lingvojn kaj oni rigardas gxin kiel majstran verkon de la monda religia literaturo.

　　Demando: Iuj diris al mi, ke oni ne rajtas meti kopion de sutroj sur plankon aux sub sian brakon, sed devas meti gxin en altan lokon. Cxu tio estas vera?

　　Respondo: Gxis nun en budhismaj landoj kiel tiuj en Centra Euxropo, libroj estas raraj kaj valoraj objektoj. Do la sutroj estas cxiam tenataj kun granda respekto, kaj la kutimo jxus menciita de vi estas ekzemplo de tio. Sed malgraux la gxustaj kutimoj kaj tradicioj, multaj homoj en la nuna tempo ankoraux konsentas, ke la plej bona metodo respekti budhismajn sutrojn estas praktiki la instruon, kiun la sutroj entenas.

　　Demando: Mi trovis, ke estas malfacile legi budhismajn sutrojn. Ili estas longaj, ripetemaj kaj enuigaj.

　　Respondo: Kiam ni malfermas religian sutron, ni esperas legi vortojn de gxojo, plezuro aux lauxdo, kiuj progresigas kaj inspiras nin. Pro tio iom malesperigxas iuj legantoj de budhismaj sutroj. Iuj el la budhismaj sutroj havas grandajn cxarmecon kaj belecon, dum multaj sutroj similas al filozofiaj temoj kun difinoj de terminoj, zorgeme raciaj argumentoj, detalaj admonoj pri konduto aux meditado kaj precize montritaj veroj. Ili intencas pli allogi inteligenton ol emociojn. Kiam ni cxesas kompari la budhismajn sutrojn kun tiuj de aliaj religioj, ni vidos, ke ili havas sian propran belecon de almozdonemo, kompatemo kaj sagxo.

　　

　　Demando: Mi legis, ke budhismajn sutrojn oni origine skribis sur folioj de palmarboj. Kial oni tion faris?

　　Respondo: En la tempo kiam oni ekskribis la sutrojn, ankoraux ne aperis papero en Hindio aux Srilanko. Oni skribis ordinarajn dokumentojn kiel leterojn, kontraktojn, notojn kaj kondutojn sur bestaj feloj, palmfolioj aux maldikaj metalaj ladoj. Budhanoj ne volis uzi bestajn felojn, kaj skribi sutrojn sur metalaj ladoj estis tro multekoste kaj peze, do ili uzis palmfoliojn. Post kiam ili speciale pretigis la foliojn, ili la foliojn kunligis per sxnureto kaj metis inter du lignaj kovriloj por fari la lastan konvena kaj longdauxra kiel modernaj libroj. Post kiam Budhismo enkondukigxis en Cxinion, oni kopiis la sutrojn sur silko aux papero. Post cxirkaux 500 jaroj oni inventis presarton pro la bezono produkti ekzemplerojn da sutroj. La plej frua presita libro en la mondo estas cxina traduko de iu el la budhaj instruoj publikigitaj en la jaro 828.