Vidi fonton por 98. Viro Nomata Saĝo

　　98. Viro Nomata Sagxo

　　[Trompo]

　　Iam antauxe la Iluminigxinto naskigxis en komercista familio en Benareso de norda Hindio. Li estis nomata Sagxo. Kiam li plenkreskis, li ekfaris komercon kune kun viro, kies nomo hazarde estis Sagxego.

　　Foje okazis, ke Sagxo kaj Sagxego kondukis karavanon de 500 cxaroj en la kamparon. Vendinte siajn varojn ili revenis al Benareso kun granda profito.

　　Kiam ili dividis la enspezon, Sagxego diris: "Mi devas havi duoblan profiton ol vi." "Pro kio?" demandis Sagxo. "Cxar vi estas Sagxo kaj mi estas Sagxego. Evidente Sagxo devas gajni nur duonon de Sagxego."

　　Sagxo demandis: "Cxu ni ambaux ne investis la saman sumon por la karavana vojagxo? Pro kio vi enspezas duoble de la profito pli ol mi?" Sagxego respondis: "Pro mia kvalito de Sagxego." Tiel ili kverelis, evidente ne cxesigeble.

　　Poste Sagxego pensis: "Mi havas planon venki la kvereladon." Do li iris al sia patro kaj petis lin sin kasxi en la granda malplena arbo. Li diris: "Kiam mia kamarado kaj mi iros proksime kaj demandos, kiel dividi la profiton, vi diru,"'Sagxego devas gajni duoble.'"

　　Sagxego revenis al Sagxo kaj diris: "Mia amiko, neniu el ni volas kvereli. Ni iru al la maljuna sankta arbo kaj petis la arban spiriton por arangxi tion."

　　Kiam ili iris al la arbo, Sagxego parolis solene: "Mia Honora Arba Spirito, ni havas problemon. Bonvolu solvi gxin por ni." Lia patro kasxita en la malplena arbo demandis per afektita vocxo: "Kio estas via problemo?" Lia trompema filo respondis: "Ni kune faris komercon. Diru al ni kiel dividi la profitojn." Denove per afektita vocxo lia patro respondis: "Sagxo havos porcion kaj Sagxego havos duoble."

　　Auxdinte pri la solvo. Sagxo decidis eltrovi, cxu vere estis la arba spirito, kiu parols en interno de la arbo. Do li jxetis iom da seka fojno en la kavernon kaj bruligis fajron. La patro de Sagxego tuj saltis el la flamoj kaptante brancxon, kaj falis sur la teron. Li diris per sia propra vocxo: "Kvankam lia nomo estas Sagxego, mia filo estas nur sprita trompisto. Mi estis fortuna, ke la tiel nomata Sagxo estas vere sagxa, kaj mi elfugxis nur duone bruligita!"

　　Sagxo kaj Sagxego dividis sian profiton egale. Poste ambaux ili ambaux mortis kaj naskigxis laux sia konduto.

　　La moralinstruo: Trompanto estas eble sprita, sed ne sagxaprudenta.