Vidi fonton por 54, 85. La Kionenia Arbo

　　54, 85. La Sennoma Arbo

　　[Prudento]

　　Iam estis estro de karavano. Li vojagxis de unu lando al aliaj vendante diversajn varojn. Lia karavano kutime havis almenaux 500 bovcxarojn.

　　Dum unu el la vojagxoj li devis trapasi densan arbaron. Antaux ol enarbarigxi, li venigis cxiujn membrojn de la karavano. Li avertis ilin: "Miaj amikoj, kiam vi iros tra la arbaro, atentu por eviti venenajn arbojn, fruktojn, foliojn, florojn kaj ecx mielcxelarojn.

　　"Do sen demandi min ne unue mangxu cxion, kion vi ne mangxis antauxe, cxu frukton, folion, floron, aux ion aliajn." Ili cxiuj respondis respekteme: "Jes, sinjoro."

　　Estis vilagxo en la arbaro. Gxuste ekster la vilagxo staris arbo nomita "Sennoma Arbo". Gxiaj trunko, brancxoj, folioj, floroj kaj fruktoj tre similis al tiuj de ordinara mangoarbo. Ecx ankaux la koloro, formo, odoro kaj gusto tre ankaux similis. Sed malkiel mango, la sennomaj fruktoj estis mortige venenaj.

　　Kelkaj iris antaux la karavano kaj atingis la sennoman arbon. Ili cxiuj estis malsataj, dum la sennomaj fruktoj vidigxis kiel bongustaj maturaj mangoj. Iuj tuj ekmangxis la fruktojn senpripense. Ili mangxegis antaux ol oni ekavertis ilin.

　　La aliaj rememoris la averton de la estro, sed ili pensis, ke tiu estas alispeca mangoarbo. Ili opiniis, ke ili estas fortunaj trovi maturajn mangojn gxuste proksime al la vilagxo. Do ili decidis mangxi iom da fruktoj antaux ol tiuj forkonsumigxos.

　　Estis ankaux kelkaj homoj pli sagxaj ol aliaj. Ili opiniis, ke estos pli sekure sekvi la averton de la estro. Kvankam ili ne sciis, ke hazarde li estas la Iluminigxinto.

　　Kiam la estro atingis la arbon, la homoj atentemaj kaj ne mangxintaj fruktojn demandis: "Sinjoro, kio estas tiu cxi arbo? Cxu estas sekure mangxi gxiajn fruktojn?"

　　Post la atenta pririgardo li respondis: "Ne, ne. Gxi aspektas kiel mangoarbo, sed fakte ne estas tio. Gxi estas venena sennoma arbo. Ecx ne tusxu gxin!"

　　Tiuj, kiuj jam mangxis la sennomajn fruktojn, ektimis. La estro ordonis al ili sin vomigi lauxeble plej rapide. Ili tion faris kaj oni mangxigis al ili kvar dolcxajn mangxajxojn, kiuj estis sekaj vinberoj, kansukera pasto, dolcxaj jugurtoj kaj abela mielo. Tiamaniere iliaj gustorganoj refresxigxis post la elvomado de venenaj sennomaj fruktoj.

　　Malfelicxe, la plej avidaj kaj stultaj homoj ne sukcesis savigxi el morto. Ili estis tiuj, kiuj tuj ekmangxis la venenajn fruktojn senpripense. Estis jam malfrue por savi ilin. La veneno jam ekfunkciis, kaj mortigis ilin.

　　Antauxe, kiam karavanoj venis al sennoma arbo, oni mangxis la venenajn fruktojn kaj mortis en sia dormo dum la nokto. En la sekva mateno la vilagxanoj kutime venis al la kampadejo. Ili kaptis la mortintojn je la kruroj, tiris ilin al sekreta loko kaj enterigis ilin. Poste ili forprenis por si cxiuj varojn kaj bovcxarojn de la karavano.

　　Ili atendis la saman aferon cxifoje. Je tagigxo de la sekva mateno la vilagxanoj kuris al la sennoma arbo. Ili diris inter si mem: "La bovoj apartenos al mia!" "Mi volas la cxarumojn kaj cxarojn!" "Mi forprenos la varojn!"

　　Sed kiam ili atingis la sennoman arbon, ili vidis, ke plej multe da vojagxantoj de la karavano vivis bonfarte. Surprizite, ili demandis: "Kiel vi scias, ke tio ne estas mangoarbo?" La vojagxantoj respondis: "Ni ne sciis, sed nia estro avertis nin anticipe, kaj li eksciis kia arbo gxi estas, tuj kiam li vidis gxin."

　　La vilagxanoj do demandis la estron de la karavano: "Ho, sagxulo, kiel vi scias, ke tio ne estas mangoarbo?"

　　Li respondis: "Mi scias tion pro du kauxzoj. Unue, la arbo estas facilae por oni grimpebla por homoji. kaj due, gxi staras gxuste cxe la vilagxo. Se la fruktojn sur tiu arbo oni ne mangxis, estas ne sekureaj por mangxi ilin!"

　　Cxiuj miris, ke tiu vivsava sagxo bazigxas sur tiel simpla komuna konsciencocxiutaga scio. La karavano dauxrigis sian vojon sekure.

　　La moralinstruo estas: La sagxuloj estas kondukitaj de komuna konscienccxiutaga sagxo; dum la malsagxaj sekvas nur malsaton.